W dniu 09.12.2024 o godzinie 15.00 członkowie Centrum Edukacji Międzykulturowej spotkali się na uroczystości związanej z obchodami 165 rocznicy urodzin Ludwika Zamenhofa, czyli na tzw. „Zamenhof Tago”.
Przebieg spotkania:
1. Przywitanie i informacje bieżące przedstawiła Bożena Kocyk w języku Esperanto z tłumaczeniem Jolanty Kieres.
2. „Wystąpienie” Ludwika Zamenhofa i jego córki Lidii Zamenhof przedstawione na ekranie i opracowane za pomocą sztucznej inteligencji przez naszego eksperta i entuzjastę nowoczesnych technologii Jarosława Szewczyka.
3. Hymn Esperanta – odśpiewali wszyscy obecni z akompaniamentem na akordeonie Alicji Skalskiej (słowa wyświetlone zostały na ekranie).
4. Esperantyści na wesoło – przygotowanie Jolanta Kieres.
Esperantyści wtorkowego kursu wyrecytowali kolejno 10 zwrotek wiersza Julio Baghiego „Estas mi Esperantisto” a następnie esperantyści czwartkowego kursu przedstawili wierszyki Romana Dobrzyńskiego pt.: Perfekta kaj Difekta, Saĝo post Damago, Belulo, Fremdaj kaj Propraj, Libereco, Potenco de Entuziasmo z tomiku Verda Simio.
5. Rozmowa Marii Baran z Krystyną Dulak-Kulej; poetką, esperantystką i podróżniczką. Były to luźne wspomnienia z życia wzięte, zbiegi okoliczności i przypadkowe decyzje, które prowadziły do zmian miejsca pobytu i ciekawych podróży.
6. Śpiewanie piosenek esperanckich z towarzyszeniem akordeonu.
7. Degustacja tortu Zamenhofa i rozmowy kuluarowe zakończyły spotkanie.
Przebieg uroczystości w telegraficznym skrócie zapisała
Ewa Merha
W dniu 4.11.2024 odbyło się kolejne zebranie klubowe członków Centrum Edukacji Międzykulturowej. Listopad jest odpowiednim miesiące do świętowania rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości po 123 latach zaborów. Toteż tematyka spotkania związana była z tą rocznicą.
Na początku prezes B.Kocyk podziękowała uczestnikom projektu „Znajomość języków obcych poszerza horyzonty” za bardzo dobrą współpracę przy realizacji projektu. Raport końcowy został zaakceptowany w całości co spowodowało, że płatność końcowa, w wysokości 20% wartości projektu, została przelana przez Agencje Narodową na konto Stowarzyszenia.
W dalszej części usłyszeliśmy słowo wstępne i obejrzeliśmy film przygotowany przez naszego kolegę Jarosława Szewczyka o Bronisławie Piłsudskim, bracie Józefa Piłsudskiego.
Był on zesłańcem i etnografem badającym ludy i kultury Bliskiego Wschodu, w szczególności lud Ajnów. Za udział w zamachu na cara Aleksandra III został skazany na karą śmierci zamienioną potem na zesłanie i katorgę na Sachalinie. Ożenił się z krewną wodza Ajnów, z którą miał 2 dzieci.
Tą niezwykle ciekawą postacią zajmował się, między innymi, mieszkający w Polsce Japończyk Teruo Matsumoto. Pojawił się on w filmie. Był esperantystą i vice prezesem Polskiego Związku Esperantystów, toteż opowiadał o B. Piłsudskim na spotkaniach esperanckich.
Po filmie śpiewaliśmy pieśni patriotyczne z akordeonowym akompaniamentem naszej koleżanki Alicji Skalskiej.
Bożena Kocyk
Zgodnie z wymaganiami statutowymi i regulacjami dotyczącymi działalności stowarzyszeń pozarządowych dnia 07.10.2024 odbyło się Walne Zgromadzenie Członków CEM, na którym dokonano wyboru władz na następną 3-letnią kadencję oraz poinformowano o planach pracy na nadchodzący rok. Skład zarządu się nie zmienił. Nazwiska członków widnieją na stronie CEM.
W skład Komisji Rewizyjnej weszła nowa osoba Ewa Merha. Przewodniczącą została ponownie Alicja Skalska, a członkinią Zofia Homoncik. W ramach działalności statutowej będą nadal kontynuowane zajęcia z Esperanta i języka angielskiego oraz comiesięczne spotkania klubowe, na które będziemy zapraszać ciekawych gości lub nasi członkowie będą przedstawiali własne prezentacje.
Poinformowano o planowanej na 2025 rok przez Muzeum Ziemi Sądeckiej we współpracy z CEM wystawie w Miasteczku Galicyjskim poświęconej Esperantu. W ramach wyjazdów językowo-turystycznych planowana jest podróż do Torunia gdzie spotkamy się z miejscowymi esperantystami oraz wyjazd na Międzynarodowy Kongres Esperanta do Brna w Czechach w lipcu 2025r.
Zachęcamy wszystkich do aktywnego włączenia się w działania naszego stowarzyszenia.
Bożena Kocyk
W dniach 24-31 sierpnia odbył się w Montecatini Terme koło Florencji po raz dziewięćdziesiąty kongres organizowany przez Itala Esperanto Federacio .Uczestniczyło w nim ponad 200 osób, z czego drugą pod względem liczebności grupą narodową byli Polacy.
Program był jak zwykle bogaty: prelekcje poważne i lżejsze ,warsztaty , koncerty i bogaty wybór wycieczek. Wiodącym przesłaniem kongresu i jednocześnie tematem głównego seminarium było „Esperanto jako narzędzie do zwiększenia językowych i międzykulturowych kompetencji”. Prowadzili je Duncan Charters – przewodniczący Światowego Związku Esperantystów od 2019 roku oraz profesor Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Ilona Koutny.
Niestety, prowadzone przez p.profesor Inrerlingwistyczne Studium Esperanta kończy w tym roku swoją działalność. . Również Arkones – Artaj Esperantaj Tagoj w Poznaniu odbyły się po raz ostatni. Tak więc dwa ważne elementy ruchu esperanckiego zniknęły z kalendarza wydarzeń.
Spośród wielu prelekcji można było wybrać np.: „ Esperanto na Madagaskarze” Ulricha Mathiasa lub „ Rzeczywista sytuacja na Ukrainie: doświadczenia i przemyślenia” Evheno Kovtonjka. Codziennie rano w parku odbywały się ćwiczenia jogi i medytacje prowadzone przez Clarissę Sabatini (wieczorami grała ona również na harfie, gitarze i śpiewała). Wieczory, tradycyjnie poświęcone muzyce, uświetniali tacy giganci jak JoMo – francuski piosenkarz i gitarzysta porywający wszystkich do tańca i śpiewu oraz „Kajto” – holenderska para grająca na wielu instrumentach i śpiewająca nie tylko w Esperanto.
Szkoda tylko, że ostatni koncert na zakończenie był tak śmiertelnie poważny i z tak ambitnym repertuarem muzyczno – poetyckim, że wielu ludzi wychodziło w trakcie. Jakoś włoscy esperantyści nie mogą zrozumieć (to samo było na UK-o w Turynie), uczestnicy kongresu to bardzo różnorodna, międzynarodowa publiczność a nie sami koneserzy bardzo poważnej muzyki i symbolicznej, trudnej poezji. W większości oczekują raczej lżejszej rozrywki, co nie znaczy ze na słabym poziomie.
Kongres jednak spełnił swoją najważniejszą rolę integrując społeczność esperancką i dając okazję do poznania nowych i spotkania starych znajomych. Oby nie zabrakło ludzi, którzy mają dość zapału, siły i czasu aby organizować tego typu spotkania.
Bożena Kocyk
W dniach od 18 do 21 lipca 2024 roku cztery osoby z naszego Związku Esperantystów uczestniczyły w 41. Polskim Kongresie Esperanto w Kaliszu. Honorowymi patronami Kongresu zostali: Prezydent Miasta Kalisza Krystian Kinastowski oraz rektor Uniwersytetu Kaliskiego prof. Andrzej Wojtyła. Organizacją kongresu zajęła się kaliska grupa esperantystów.
Pierwszy dzień kongresu, czwartek 18 lipca, rozpoczął się od wycieczki. Wszyscy uczestnicy kongresu (150 osób) mieli okazję zwiedzenia Zamku Książąt Czartoryskich w Gołuchowie i spaceru po parku otaczającym zabudowania, a później zobaczenia Russowa, gdzie znajduje się dworek, w którym urodziła się Maria Dąbrowska. Po południu uczestniczyliśmy w pikniku w kompleksie uniwersyteckim. W czasie pikniku można było posłuchać zespołu „Kajto”, który przyjechał z Holandii i śpiewał po esperancku, grając przy tym na różnych instrumentach. Pięknym tenorem zaśpiewał również Wojciech Ławnikowicz. Muzyce towarzyszyły grupowe tańce i wspólna zabawa. Około 21.00 wróciliśmy do miejsca zakwaterowania. W naszym przypadku był to dom studencki „Bulionik”.
Piątek 19 lipca był dniem oficjalnego rozpoczęcia Kongresu. Po powitaniu zaproszonych gości i uczestników Kongresu przez Roberta Kamińskiego, przewodniczącego Zarządu Głównego PZE, wykład inauguracyjny wygłosił prof. Krzysztof Walczak. Po nim na fortepianie grały Aleksandra i Julia Czajka. Po krótkiej przerwie każdy z uczestników Kongresu mógł wysłuchać wybranych przez siebie prelekcji, które miały miejsce w głównej auli Uniwersytetu Kaliskiego, a ich tematyka była związana z historią Kalisza, ruchem esperanckim w tym mieście lub samym Ludwikiem Zamenhoffem i jego ideą stworzenia uniwersalnego języka. Około godz. 18.00 w auli odbył się koncert zespołu jazzowego Macieja Fortuny, a wieczorem na kaliskim rynku zagrał ponownie zespół „Kajto”.
Sobota 20 lipca rozpoczęła się od zwiedzania Kalisza. Od 9.00 do 13.00 zobaczyliśmy pod opieką przewodnika główne zabytki miasta oraz posadziliśmy pamiątkowy dąb w parku miejskim. Po południu w domu studenckim „Bulionik” odbywały się kolejne dwudziestominutowe prelekcje, a ich tematyka była bardzo różnorodna. Na wieczór zaplanowano prezentacje organizacji esperanckich , których przedstawiciele byli obecni na kongresie. Pierwszym było Centrum Edukacji Międzykulturowej z Nowego Sącza, które zaprezentowało swój, własnie ukończony, projekt Erasmus+. pt :Znajomość języków obcych poszerza horyzonty” .Na zakończenie wieczoru w domu studenckim wystąpili: Wojciech Ławnikowicz, Maria Getko, „Kajto” oraz Świętosław Fortuna.
Niedziela 21 lipca była ostatnim dniem Kongresu. Po śniadaniu, między godz. 10.00 a 13.00, swoją prelekcję na temat Międzynarodowego Kongresu Esperanckiego w Turynie w roku 2023 wygłosili Bożena i Marian Kocykowie. Około 13.30 Robert Kamiński podsumował Kongres i podziękował uczestnikom z Polski i zagranicy oraz organizatorom.
Kongres w Kaliszu wywarł na nas ogromne wrażenie . Imponująca była sprawna organizacja i zarządzanie 150 osobową grupą uczestników wydarzenia. Różnorodność prelekcji, wspólne koncerty i zabawa stwarzały okazje do ciekawych rozmów, pozawalały poznać bliżej inne osoby i nawiązać nowe kontakty nie tylko z polskimi esperantystami, ale też z tymi, którzy przyjechali na Kongres z Francji , Niemiec, Słowacji i Włoch.
Bożena Lupa
W dniach 31.05-2.06 2024 odbyły się XXXV Esperanckie Dni Krakowa , w których uczestniczyło kilkadziesiąt osób w tym duża grupa członków Centrum Edukacji Międzykulturowej. Byli też goście zagraniczni ze Słowacji, Węgier i Niemiec.
Dwa punkty programu zostały przygotowane przez uczestników z Nowego Sącza co świadczy o dużej aktywności naszego stowarzyszenia .
1. Prelekcję o realizacji projektu Erasmus+ edukacji dorosłych a dotyczącego mobilności kadry i wolontariuszy, w ramach którego odbył się 2-tygodniowy kurs angielskiego na Malcie. Prelekcję pt. „Języki obce poszerzają horyzonty” przygotowali Bożena i Marian Kocyk.
2. Grupa teatralna „Gwiazdeczki” przedstawiła spektakl „Takich miasteczek już nie ma” wzbogacając część kulturalną spotkania.
W ciągu 2 dni wysłuchaliśmy wielu ciekawych prelekcji, obejrzeliśmy filmy Romana Dobrzyńskiego o Inkach i Oomoto w Japonii, wysłuchaliśmy koncertów, utworów poetyckich oraz wspólnie śpiewaliśmy piosenki esperanckie do akordeonowego akompaniamentu Haliny Róźanek i gitarowego Wojtka Ławnikiewicza.
Ze szczególną uwagą obejrzeliśmy prezentację młodego esperantysty Tymoteusza Smolińskiego o dzikich, jadalnych roślinach rosnących w Polsce, połączoną z pięknymi zdjęciami i degustacją tychże roślin.
Informację o działalności ILEI – Międzynarodowego Związku Nauczycieli Esperanta przedstawiła Magda Tatara a o internetowych programach w języku Esperanto – Pola Retradio opowiedziała Barbara Pietrzak.
Była też relacja z pobytu w Tuluzie i ekspozycja fotograficzna z podróży esperantystów po świecie. Zgodnie z tradycją ksiądz Gmyrek odprawił mszę w języku Esperanto, a trzeciego dnia odbyła się wycieczka do Niepołomic i po okolicy.
Chętni mogli kupić książki i Pola Esperantisto.
Mieliśmy więc kolejną okazje do spotkania starych przyjaciół i poznania nowych.
Bożena Kocyk
W dniach od 10 do 14 kwietnia 2024 r. 21-osobowa grupa członków naszego Stowarzyszenia pojechała na wycieczkę do Szczecina. Celem było nie tylko zwiedzanie miasta, ale także spotkanie z tamtejszymi esperantystami i prezentacja działalności obu klubów.
Podróż upłynęła szybko i w wygodnych warunkach, bo w wagonie sypialnym. Dzięki temu od razu po przybyciu mogliśmy rozpocząć realizację zaplanowanego programu. Byliśmy bardzo miło zaskoczeni, gdy na dworcu w Szczecinie powitali nas tamtejsi esperantyści, powiewając zieloną flagą.
Po udaniu się do luksusowego hotelu i chwili odpoczynku wybraliśmy się na poznawanie miasta. Przewodnikiem była nasza koleżanka esperantystka – Bernadetta Wiewiórska. Zwiedziliśmy Zamek Książąt Pomorskich i bliżej poznaliśmy historię tego niezwykle ciekawego regionu. Następnie mieliśmy przyjemność wypić kawę na 22. piętrze budynku PAZIM.
Po południu udaliśmy się do miejskiej Książnicy Pomorskiej (instytucja kultury i centralna biblioteka Pomorza Zachodniego) na spotkanie z tamtejszymi esperantystami, dzięki temu mogliśmy się podzielić ciekawymi i zabawnymi opowieściami o działalności obu klubów. Był to bardzo przyjemnie spędzony czas.
Następny dzień również poświęcony był na zwiedzanie, tym razem Morskie Centrum Nauki, po którym oprowadzał nas kolega esperantysta – Andrzej Jabłoński. Pracował on na statkach jako inżynier gwarancyjny, dzięki temu doskonale zna realia życia na morzu. Cieszyliśmy się, że w tym miejscu jest z nami taki fachowiec. Dla nas, ludzi z gór, była to okazja do poznania,choć w niewielkim stopniu atmosfery, charakteru pracy oraz trybu życia ludzi związanych z morzem.
Wieczorem udaliśmy się do słynnej szczecińskiej filharmonii. Wykonany koncert był zachwycający, klasyka – Mozart i Beethoven. Mieliśmy też okazję zwiedzić ten oryginalny budynek.
Następny dzień spędziliśmy w Międzyzdrojach. Najpierw odwiedziliśmy Park Miniatur, w którym prezentowane są słynne budowle z państw nadbałtyckich. Spacerowaliśmy w centrum uzdrowiska, na molo, no i oczywiście spróbowaliśmy, jak smakuje morska ryba.
W ostatni dzień wyjazdu koleżanka Halina Różanek zabrała nas na spacer po parku Jasne Błonia im. Jana Pawła II. Były tam pomniki związane ze Szczecinem, m.in. pomnik Heleny Majdaniec – piosenkarki pochodzącej ze Szczecina, znanej z wykonywania piosenki „Rudy rydz”. Podziwialiśmy też instalacje Hasiora oraz amfiteatr.
W ramach podziękowania za oprowadzanie po zwiedzanych miejscach i uatrakcyjnienie naszego pobytu, zaprosiliśmy naszych przewodników – szczecinian na uroczysty, pożegnalny obiad. Miło spędzony czas szybko minął i trzeba było wracać do Nowego Sącza.
Joanna Wituszyńska
Na spotkaniu wysłuchaliśmy niezwykle interesującej prelekcji pod tytułem „Sztuka nowoczesna i współczesna – ramy czasowe, genealogia, charakterystyka artystycznych kierunków. Muzea sztuki nowoczesnej i współczesnej” w wykonaniu Magdaleny Jaksy Chadaj.
Prelegentka jest absolwentką Wydziału Rzeźby krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, studiowała również w Instytucie Kształcenia Nauczycieli im. Władysława Spasowskiego w Krakowie. Tworzy w zakresie ceramiki, rysunku, malarstwa, scenografii, poezji, prowadziła działalność pedagogiczną na wydziałach artystycznych szkół w Nowym Sączu, jest laureatką licznych nagród.
Pani Magdalena zabrała nas w fascynującą podróż poprzez style i trendy w sztuce nowoczesnej począwszy od lat 60-tych XIX w i powstających wtedy pierwszych czarno-białych fotografii, poprzez twórczość impresjonistów, postimpresjonizm, puentylizm, kubizm, symbolizm, dywizjonizm, ekspresjonizm, fowizm, orfizm, hiperrealizm aż wreszcie po abstrakcję w malarstwie, rzeźbie i architekturze w sztuce współczesnej datowanej od końca II Wojny Światowej .
Poznaliśmy tajemnice warsztatu twórców takich jak Edgar Degas, Henry Matisse, Claude Monet, Pablo Picasso, Wiliam Turner, Georges Seurat, Vincent van Gogh, Paul Cezanne, Wassily Kandinsky, Salwador Dali, Andy Warhol i wielu innych oraz przykłady ich filozoficznych przemyśleń na temat sztuki, np.:
• Mam nadzieję, że wszystkie moje prace posiadają lekki i przyjemny powiew wiosny, nie zdradzając jak wiele pracy mnie nieraz kosztowały.
• Pomimo studiowania i nauki, należy zawsze pielęgnować w sobie pierwotną naiwność.
• Sztuka jest kłamstwem, które uświadamia nam prawdę.
• Nie zrozumiecie sztuki, póki nie zrozumiecie, że w sztuce 1+1 może dać każdą liczbę z wyjątkiem 2.
• Maluję przedmioty tak, jak o nich myślę, a nie tak, jak je widzę.
W wykładzie poczesne miejsce znaleźli polscy twórcy: Józef Chełmoński, Kazimierz Malewicz, Olga Boznańska, Aleksander Gierymski, Władysław Podkowiński, Stanisław Stanisławski, Tamara Łępicka, Stanisław Wyspiański, Stanisław Ignacy Witkiewicz, Katarzyna Kobro, Władysław Strzemiński, Jerzy Nowosielski, Władysław Hasior, Wojciech Fangor, Robert Kusmirowski, Jacek Malczewski, Józef Mehoffer i inni.
W końcowej części wykładu zapoznaliśmy się z przykładami kreacji architektonicznych w sztuce nowoczesnej i współczesnej a następnie autorka przedstawiła listę interesujących muzeów, w których pogłębić można wiedzę na tematy objęte prelekcją.
Nieodłączną częścią sztuki współczesnej są również przestrzenne instalacje oraz street art reprezentowane np. przez Banksy’ego lub Justynę Posiecz-Polkowską lub przez autorów interesujących murali twórców nowosądeckich, do których należą np. Mgr Mors, Nupz, Blew, Dase, Kont.
Podróż przez krainę sztuki spotkała się z dużym zainteresowaniem ze strony zgromadzonych.
W nawiązaniu do wykładu Pani Magdaleny, nasz kolega Jarek Szewczyk przedstawił wybrane przykłady „twórczości” Sztucznej Inteligencji, która dynamicznie zaznacza swoją obecność na rynku sztuki. Wszechstronny trening sieci neuronowych spowodował, że artyści malarze, graficy, a także rzeźbiarze, poeci i muzycy zyskali niespodziewaną konkurencję w postaci „maszyn”, które zainicjowane pojedynczym „promptem” – krótkim poleceniem pisemnym lub głosowym – potrafią w kilka sekund stworzyć „dzieła” godne mistrzów.
Pomimo krytycznych opinii znawców sztuki, ta aktywność stanowi nieoczekiwane zagrożenie dla twórców ludzkich, zwłaszcza że kreacje maszyn z powodzeniem wkraczają na aukcje sztuki.
Dodatkowo, zagrożeniem jest również zalew dezinformacji w postaci zdjęć, relacji głosowych i filmów tworzonych przy pomocy algorytmów Artificial Inteligence, które przedstawiają fałszywe wydarzenia w świecie polityki, kultury lub w obszarze obyczajowo-społecznym (deep fakes).
Na następnym spotkaniu skupimy się na konwersacjach z różnymi modelami AI oraz na ocenie ich możliwości kreatywnych lub zdolności do „rozumowania”, porównywalnych z procesami myślowymi człowieka.
Admin JS
W ramach realizacji projektu Erasmus + w Sądeckiej Bibliotece Publicznej odbędzie się prezentacja opisująca pobyt grupy z CEM na kursie języka angielskiego na Malcie.
Zapraszamy
Bożena Kocyk
