Z wielkim smutkiem przyjęliśmy wiadomość o śmierci Romana Dobrzyńskiego. Był dla nas nie tylko bliskim przyjacielem, ale także człowiekiem o niezwykłej wrażliwości, inteligencji i poczuciu humoru, które potrafiło rozjaśnić nawet najtrudniejsze chwile.
Roman był wybitnym esperantystą, którego pasja do języka esperanto przerodziła się w konkretne dzieła. Tworzył książki, które nie tylko promowały ten język, ale także ukazywały jego piękno i obecność w świecie, w ludziach, kulturach i codziennych historiach.
Poprzez swoje filmy przedstawiał działalność społeczności esperanckich na różnych kontynentach, w tym w Japonii i Brazylii, przybliżając tym samym ideę esperanto tysiącom ludzi i czyniąc ideały wzajemnego zrozumienia i otwartości bardziej namacalnymi.
Straciliśmy nie tylko wybitnego specjalistę i ambasadora idei jednoczącej ludzi ponad granicami, ale przede wszystkim dobrego, mądrego i życzliwego człowieka. Jego kreatywność, praca i obecność na zawsze pozostaną z nami – w naszych wspomnieniach, rozmowach i w dziełach, które nadal będą nas inspirować.
Muzeum Ziemi Sądeckiej w Nowym Sączu wspólnie z Centrum Edukacji Międzykulturowej zorganizowało wystawę „Esperanto poza granicami czasu i przestrzeni”. Wystawa potrwa 3 miesiące, znajduje się w budynku ratusza w Miasteczku Galicyjskim i została uroczyście otwarta 07.11.2025.
Plansze, w Esperanto i po polsku, obrazujące życie i osiągnięcia Ludwika Zamenhofa oraz wiele ciekawych informacji o ruchu esperanckim w kraju i za granicą, zostały przygotowane w 2017 roku w setną rocznicę śmierci Zamenhofa. Rok ten był ogłoszony przez UNESCO rokiem Zamenhofa (razem z Tadeuszem Kościuszko). Odbyło się to na wniosek Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, a pośrednio na wniosek polskich esperantystów.
W tym czasie sfinalizowano też kilkuletnie wysiłki wpisania Esperanta na Listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego w Polsce. Jedna z plansz przedstawia moment wręczenia decyzji na ręce Haliny Komar i Kazimierza Krzyżaka przez wiceminister Ministerstwa Kultury.
Razem z planszami została wydana broszura z tymi samymi zdjęciami. Wydawcami byli Ministerstwo Kultury, Ambasada Polska w Seulu oraz Centrum Edukacji Międzykulturowej. Ambasada w Korei Południowej była zaangażowana ponieważ w Seulu w 2017 odbywał się Światowy Kongres Esperanta z udziałem ponad 1000 osób z kilkudziesięciu krajów.
Broszura została wydana w Esperanto i w j.angielskim aby dotrzeć do jak najszerszego kręgu odbiorców niepolskojęzycznych.
Program uroczystości otwarcia wystawy zawierał oficjalne przywitanie gości przez z-cę dyrektora muzeum, przywitanie gości przez prezes CEM wraz z podziękowaniami dla pracowników muzeum za umożliwienie pokazania dorobku esperantystów szerszej publiczności.
Szczególne podziękowania należą się Alicji Skalskiej, Marii Baran, Jarosławowi Szewczykowi i Marianowi Kocykowi za wkład pracy przy organizacji wystawy.
Po obejrzeniu symulacji przywitania przez samego Zamenhofa (użyto Sztucznej Inteligencji) odśpiewaliśmy hymn esperancki z akompaniamentem na akordeonie Alicji Skalskiej.
Następnie wysłuchaliśmy prelekcji Marii Baran „115 lat Esperanta w Nowym Sączu”.
Poznaliśmy wiele szczegółów działalności filii Polskiego Związku Esperantystów w Nowym Sączu, jak również działalność CEM, które istnieje od 2012 roku jako samodzielna organizacja pozarządowa o szerszym spektrum zainteresowań. Do oferty kursów Esperanta dołączyliśmy kursy języka angielskiego.
Na koniec wznieśliśmy toast za udane przedsięwzięcie i delektowaliśmy się tortem w barwach biało zielonych czyli esperanckich, a goście mogli dodatkowo obejrzeć w gablotach wszelkiego typu wydawnictwa w języku Esperanto.
Bożena Kocyk
W dniach 20-25.10.2025 Nowy Sącz odwiedziła grupa Litwinów z Uniwersytetu Trzeciego Wieku z Poniewieża. Nasze stowarzyszenie wzbogaciło ich pobyt włączając się i organizując kilka punktów programu, tym bardziej, że przyjazd odbył się w ramach programu Erasmus, w którym i CEM jest zaangażowany. Jedną z uczestniczek była litewska esperantystka, która okazała się nieoceniona, ponieważ Esperanto było naszym podstawowym językiem do komunikacji.
Jeden z członków CEM – Marian Kocyk oprowadził grupę po Nowym Sączu pokazując najciekawsze miejsca i najważniejsze zabytki związane z historią miasta.
Następnego dnia odbyło się spotkanie członków CEM z grupą z Litwy, na którym mówiliśmy o działalności naszych stowarzyszeń i o specyfice pracy z seniorami.
Bożena i Marian Kocykowie towarzyszyli też grupie do Kamiannej, do ośrodka „Miodna Klinika” zajmującego się apiterapią. Odbyły się tam warsztaty, prowadzone przez znawcę pszczelarstwa i tematów pokrewnych. Tu także bardzo się przydało Esperanto do tłumaczenia.
Ostatnim punktem, z naszej strony, była prezentacja B.M. Kocyków „Dubaj- luksus na pustyni” z pięknymi zdjęciami z podróży i ciekawymi informacjami o Zjednoczonych Emiratach Arabskich.
Goście z Litwy z pewnością wywieźli miłe wspomnienia z pobytu w naszym mieście.
Bożena Kocyk
W Bibliotece Publicznej w Nowym Sączu odbyło się spotkanie klubowe członków CEM inaugurujące nowy rok działalności stowarzyszenia.
Pierwszym punktem programu była prezentacja wspomnień i zdjęć z podróży do Zjednoczonych Emiratów Arabskich przygotowana przez Bożenę i Mariana Kocyków pt. „Luksus na Pustyni”. Ta część spotkania była otwarta dla publiczności i zgromadziła wielu miłośników podróży i stałych bywalców imprez organizowanych przez bibliotekę.
Na początku poznaliśmy kilka szczegółów z historii, z geografii i z sytuacji gospodarczej Emiratów.
Najważniejszym z nich jest Dubaj ,który w czasie 60 lat z miasta 60 tysięcznego stał się ponad 3 milionową metropolią. Ogromne złoża ropy naftowej pozwoliły na inwestycje nieznane w innych miejscach. Jest tam najwyższy budynek świata Burg Kalifa liczący 150 pięter, z którego roztacza się widok na całą okolicę. Inny wspaniały, w kształcie żagla, budynek to Burg al Arab czyli najwyższy, super luksusowy hotel na świecie.
Zdecydowanie największą atrakcją są wyspy palmowe. Są to usypane sztucznie, połączone ze stałym lądem, tereny w kształcie pnia i liści palmowych. Zbudowano na nim apartamentowce, hotele, galerie handlowe i parki 
rozrywki. Zdołano ukończyć tylko jedną z palm, ponieważ pojawiły się nieoczekiwane trudności, które opóźniają budowę pozostałych dwóch.
Atrakcją w zupełnie innym stylu są „Cudowne Ogrody” z obiektami naturalnej wielkości np. samolotu, wykonanymi z kwiatów .Łącznie w całym ogrodzie zużyto 1500 tysięcy kwiatów. W Abu Zabi godne zwiedzania są meczet szejka Zajeda i i pałac prezydencki.
W dalszej części spotkania, już tylko dla członków CEM omówiono plan pracy na nadchodzący sezon. Będą kontynuowane lektoraty z Esperanta i angielskiego, spotkania klubowe i wycieczki. W kooperacji z Muzeum Okręgowym w Nowym Sączu zostanie otwarta wystawa pt „Esperanto oknem na Świat” a także organizowane będą jak co roku w grudniu Dni Zamenhofa.
Bożena Kocyk
Centrum Edukacji Międzykulturowej wsparło bardzo ciekawą inicjatywę promowania naszego lokalnego artysty Stanisława Chomiczewskiego zamieszkałego w Uhryniu.
Dnia 27.09.2025 odbył się w hotelu Galaxy w Krakowie wernisaż wystawy „Sztuka, która porusza”. Podczas uroczystości odbyła się aukcja prac artysty, z której dochód wesprze charytatywną działalność klubów Lions w Krakowie – głównych organizatorów wystawy i wernisażu. Jako ciekawy element programu mogliśmy zobaczyć i uczestniczyć w sesji zdjęciowej autora przed hotelem na prawdziwym koniu, wziąć udział w aukcji obrazów oraz w losowaniu obrazu wśród nabywców katalogu wystawy.
Studentki Krakowskiej Szkoły Flamenco uświetniły uroczystość wspaniałym pokazem tańca flamenco. Kilkoro członków CEM miało przyjemność uczestniczyć w tym wydarzeniu.
„Obrazy Chomiczewskiego uczą nas Polski, uzmysławiają nam naszą tożsamość. Nasze egoistyczne spętanie codziennością „ja” przenoszą w metafizyczną przestrzeń, która daje poczucie autentycznej wolności” (Zofia Weiss – krytyk sztuki).
Bożena Kocyk
Strona www artysty Profil FB artysty
W dniach 20-24 sierpnia 2025 roku odbył się kolejny kongres tym razem w Piotrkowie Trybunalskim. Miasto znajduje się w samym środku Polski i słynie z tego, że przez prawie 2 wieki odbywały się tam Trybunały Koronne – najwyższe trybunały ówczesnego polsko-litewskiego państwa.
W kongresie uczestniczyło 77 osób, z czego 2 obcokrajowców i 3 przedstawicieli naszego stowarzyszenia. Siedzibą ,w której odbywały się wszystkie spotkania, zebrania i koncerty były obiekty szkoły wyższej czyli Akademii Piotrkowskiej. Noclegi przygotowano w domu studenckim tejże uczelni.
Pierwszego dnia zaplanowano wycieczkę aby pokazać grupie ciekawe miejsca w okolicy. Były to:
• Sulejów z bardzo dobrze zachowanym kompleksem klasztoru Cystersów,
• Inowłódz z unikalnym romańskim kościołem św. Idziego,
• Spała z obiektami do ćwiczeń olimpijskich a będąca miejscem letniego wypoczynku prezydentów Polski
• oraz jako ostatnie betonowe, ogromne bunkry dla pociągów w miejscowości Konewka zbudowane w czasie II wojny światowej przez Niemców dla dowództwa.
W programie kongresu były ciekawe prelekcje np. redaktora Pola Retradio Macieja Jaskota „Jeden język nie wystarcza” czy Macieja Zięby „Afrykańska filozofia”. Była też prezentacja naszych członków Bożeny i Mariana Kocyków „ Dubai – luksus na pustyni”.
Jak zwykle były koncerty, wspólne śpiewy, tańce i quizy a w niedzielę msza św. w Esperanto.
Odbyło się również walne zgromadzenie członków PZE, na którym wybrano nowy zarząd i komisję rewizyjną jak również przegłosowano konieczne zmiany w statucie.
Bożena Kocyk
W dniach od 26 lipca do 2 sierpnia 2025 roku w czeskim Brnie odbył się 110 Światowy Kongres Esperanta. Obrady i większość wydarzeń miały miejsce na Uniwersytecie Mendla, w nowoczesnym budynku Wydziału Ekonomiczno-Zarządczego. Hasłem przewodnim tegorocznego spotkania było: „Esperanto i technologie jako mosty pokoju i zaufania między narodami”. Temat ten przewijał się w wielu referatach, dyskusjach i panelach, podkreślając aktualność języka międzynarodowego w świecie, w którym komunikacja coraz częściej opiera się na narzędziach cyfrowych i nowych rozwiązaniach technologicznych.
Do Brna przyjechało blisko tysiąc uczestników – łącznie zgłosiło się 1132 osób z 63 krajów, z czego 947 fizycznie pojawiło się na kongresie. Najliczniejszą grupę stanowili gospodarze, czyli esperantyści z Czech, a tuż za nimi znaleźli się goście z Niemiec, Polski i Francji. Wiek uczestników był niezwykle zróżnicowany: najmłodszy miał zaledwie rok, a najstarszy 98 lat. Średnia wieku wyniosła 58 lat, mediana 63, ale co ważne – w kongresie wzięło udział także 135 młodych esperantystów związanych z TEJO (Światowa Esperancka Organizacja Młodzieżowa), co pokazało, że ruch ma wciąż młode pokolenie kontynuatorów.
Program był bogaty i różnorodny. Kongres rozpoczął się uroczystą ceremonią otwarcia, podczas której wystąpili przedstawiciele władz lokalnych, kierownictwo UEA oraz zaproszeni goście z różnych krajów. W kolejnych dniach odbywały się liczne wykłady i sesje tematyczne, poświęcone nie tylko językowi i kulturze, lecz także roli esperanta w kontekście globalizacji i nowych technologii. Stałymi punktami programu były kursy i egzaminy językowe, targi ruchu esperanckiego księgarnia esperancka
Nie zabrakło bogatego programu kulturalnego. Codziennie odbywały się koncerty, przedstawienia teatralne, pokazy artystyczne i wspólne śpiewy, które gromadziły uczestników w salach i na dziedzińcach uczelni. Zorganizowano także wycieczki po Brnie i okolicach, dzięki którym goście mogli lepiej poznać Czechy – zarówno ich zabytki, jak i współczesne oblicze. Dla młodzieży przygotowano osobny cykl spotkań i warsztatów, sprzyjających integracji i wymianie doświadczeń.
Atmosferę kongresu codziennie dokumentował biuletyn „Drako de Brno”, który publikował relacje z najważniejszych wydarzeń, zapowiedzi programu i wywiady z uczestnikami. Był to nie tylko informator, ale też swoista kronika całego spotkania.
Następny, 111. Światowy Kongres Esperanta odbędzie się w dniach 1–8 sierpnia 2026 roku w Grazu w Austrii. Już teraz wielu uczestników z Brna zapowiedziało swój udział, co świadczy o tym, że tradycja światowych kongresów wciąż cieszy się niesłabnącą popularnością i przyciąga kolejne pokolenia.
Krystyna Sochacka
Jeśli wolisz użyć adresów tekstowych zamiast skanować kody QR, są one następujące:
Zdjęcia uczestników:
https://photos.google.com/u/1/share/AF1QipOjufNYoeoCuvO7bw1Dm1ycwP4icOdnk0txGxhur6xVTdqedF-TekMIVxH7_olHsw?key=QjRFVlh5VGZsWnBpUTJyVU1BTzdfVWZjUXR6QktR
Zdjęcia naszej grupy:
https://photos.app.goo.gl/fRLSZXJq5tuae3hk8
Na tegoroczne świętowanie przy ognisku zakończenia roku studiowania języków esperanto i angielskiego CEM wybrało pole biwakowe w malowniczo położonej kotlinie na Uhryniu pod Halą Łabowską.
19 maja – poniedziałek powitał nas zimnem i deszczem. Rozpalenie ogniska graniczyło z cudem, nie mówiąc o przygotowaniu potraw.
Na całe szczęście wizyta w pobliskiej, prywatnej Galerii Malarstwa artysty po krakowskiej ASP P. Stanisława Chomiczewskiego okazała się dla nas nie tylko bogata w przeżycia estetyczne i duchowe.
Państwo Ewa i Stanisław Chomiczewscy wspaniałomyślnie zapewnili nam dach nad głową, użyczyli grilla i oprowadzili po swoim nasyconym duchem historii i sztuki domostwie.
W pracowni Artysty poznaliśmy warsztat Jego pracy. Pan Stanisław opowiedział nam o historii i tragicznym losie Łemków zamieszkujących te tereny przed II-gą wojną światową.
Wspólnie śpiewane pieśni harcerskie i spod Łowczówka przy akompaniamencie akordeonu, w towarzystwie olejnych portretów Marszałka Piłsudskiego, tabunów koni i urokliwych pejzaży naszej Sądecczyzny potęgowało magiczne działanie tego miejsca na uczestników wspaniałego wydarzenia. Na koniec dostaliśmy katalogi z wystaw P. Stanisława z imienną dedykacją i autografem.
Z ostatniej chwili: Na uroczystej sesji Rady Powiatu Sądeckiego w dniu 13.06.2025 Stanisław Chomiczewski został uhonorowany odznaczeniem „Zasłużony dla Ziemi Sądeckiej”. Zwieńczy ono 50-lecie pracy twórczej Artysty.
Alicja Skalska
W dniach od 7 do 11 kwietna 2025 roku 20 osobowa grupa naszych członków pojechała na wycieczkę do Torunia. Celem, oprócz spotkania z Esperantystami, było zwiedzenie jednego z najpiękniejszych i najbogatszych w zabytki miasta. Podróż pociągiem z Krakowa do Torunia przebiegła szybko i wygodnie. Z dworca sprawnie przejechaliśmy taksówkami do Hotelu B&B – położonego w samym centrum miasta.
Następnego dnia, po pysznym śniadaniu, rozpoczęliśmy realizację – bardzo bogatego i ciekawego – programu zwiedzania miasta. Zobaczyliśmy Rynek Staromiejski, Ratusz, pomnik Kopernika, Kamienicę Pod Gwiazdą, Dwór Artusa – wewnątrz sklep z piernikami, pomnik Flisaka, Kościół Św. Ducha, gmach Poczty Głównej i Kościół NMP. O każdym obiekcie wysłuchaliśmy krótką historię i ciekawostki z nim związane.
W Muzeum Piernika, oprócz zwiedzania eksponatów z przewodnikiem i degustacją pierników, uczestniczyliśmy w warsztatach – wykonując ozdobne pierniki.
Po południu zwiedziliśmy Krzywą Wieżę, Spichlerz Gotycki, Spichlerz Barokowy, Bramę Klasztorną, Bramę Gołębnik, Bramę Żeglarską, Katedrę Św. Janów, Bramę Mostową, Dwór Mieszczański, Basztę Wartownia z mieszkaniem oraz ruiny zamku krzyżackiego z otaczającymi zabytkowymi kamienicami.
Wieczorem, uczestniczyliśmy w jednym z najsłynniejszych i najbardziej rewolucyjnych dzieł scenicznych XX wieku “Jesus Christ Superstar”. Toruńska adaptacja powstała w formie teatru immersyjnego – w których granica między sceną a widownią jest zacierana, a widzowie są aktywnie zaangażowani w przebieg spektaklu. Gościnną przestrzenią w której powstał spektakl była sala koncertowa w kultowym toruńskim klubie muzycznym “Od Nowa”. Spektakl wywarł na nas wyjątkowe wrażenie.
W następnym dniu weszliśmy na wieżę widokową Ratusza Staromiejskiego – skąd roztacza się piękna panorama miasta, obejrzeliśmy również ekspozycje poświęcone historii Torunia. Następnie zwiedzaliśmy Muzeum Etnograficzne ze skansenem w centrum miasta – po którym oprowadzała nas Pani Maria – esperantystka, a jednocześnie wieloletni pracownik tego obiektu, posiadająca bardzo rozległą wiedzę na temat eksponatów i historii. Po południu indywidualnie zwiedzaliśmy – wybrane miejsca i obiekty miasta.
Wieczorem, odbyło się ciekawe spotkanie z esperantystką z Torunia na którym wymieniliśmy – ciekawe informacje o działalności obydwu klubów.
W trzecim dniu zwiedzaliśmy: Muzeum Kopernika, Muzeum Historii Torunia, “Niewidzialny Dom” – dla odważnych, a następnie spacer przez most Piłsudskiego na drugą stronę Wisły na wieżę widokową oraz ruiny zamku Dybów.
W ostatni dzień indywidualnie spacerowaliśmy po starym Toruniu, wspominając miłe i ciekawe chwile .Pomimo bardzo bogatego programu wyjazdu, każdy znalazł czas na relaks z posiłkiem oraz indywidualne zwiedzanie. Pełni niezapomnianych wrażeń – wróciliśmy pociągiem do Krakowa. Długo będziemy wspominać ten wspaniale przygotowany i ciekawy wyjazd.
Barbara Połomska
