Na spotkaniu wysłuchaliśmy niezwykle interesującej prelekcji pod tytułem „Sztuka nowoczesna i współczesna – ramy czasowe, genealogia, charakterystyka artystycznych kierunków. Muzea sztuki nowoczesnej i współczesnej” w wykonaniu Magdaleny Jaksy Chadaj.
Prelegentka jest absolwentką Wydziału Rzeźby krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, studiowała również w Instytucie Kształcenia Nauczycieli im. Władysława Spasowskiego w Krakowie. Tworzy w zakresie ceramiki, rysunku, malarstwa, scenografii, poezji, prowadziła działalność pedagogiczną na wydziałach artystycznych szkół w Nowym Sączu, jest laureatką licznych nagród.
Pani Magdalena zabrała nas w fascynującą podróż poprzez style i trendy w sztuce nowoczesnej począwszy od lat 60-tych XIX w i powstających wtedy pierwszych czarno-białych fotografii, poprzez twórczość impresjonistów, postimpresjonizm, puentylizm, kubizm, symbolizm, dywizjonizm, ekspresjonizm, fowizm, orfizm, hiperrealizm aż wreszcie po abstrakcję w malarstwie, rzeźbie i architekturze w sztuce współczesnej datowanej od końca II Wojny Światowej .
Poznaliśmy tajemnice warsztatu twórców takich jak Edgar Degas, Henry Matisse, Claude Monet, Pablo Picasso, Wiliam Turner, Georges Seurat, Vincent van Gogh, Paul Cezanne, Wassily Kandinsky, Salwador Dali, Andy Warhol i wielu innych oraz przykłady ich filozoficznych przemyśleń na temat sztuki, np.:
• Mam nadzieję, że wszystkie moje prace posiadają lekki i przyjemny powiew wiosny, nie zdradzając jak wiele pracy mnie nieraz kosztowały.
• Pomimo studiowania i nauki, należy zawsze pielęgnować w sobie pierwotną naiwność.
• Sztuka jest kłamstwem, które uświadamia nam prawdę.
• Nie zrozumiecie sztuki, póki nie zrozumiecie, że w sztuce 1+1 może dać każdą liczbę z wyjątkiem 2.
• Maluję przedmioty tak, jak o nich myślę, a nie tak, jak je widzę.
W wykładzie poczesne miejsce znaleźli polscy twórcy: Józef Chełmoński, Kazimierz Malewicz, Olga Boznańska, Aleksander Gierymski, Władysław Podkowiński, Stanisław Stanisławski, Tamara Łępicka, Stanisław Wyspiański, Stanisław Ignacy Witkiewicz, Katarzyna Kobro, Władysław Strzemiński, Jerzy Nowosielski, Władysław Hasior, Wojciech Fangor, Robert Kusmirowski, Jacek Malczewski, Józef Mehoffer i inni.
W końcowej części wykładu zapoznaliśmy się z przykładami kreacji architektonicznych w sztuce nowoczesnej i współczesnej a następnie autorka przedstawiła listę interesujących muzeów, w których pogłębić można wiedzę na tematy objęte prelekcją.
Nieodłączną częścią sztuki współczesnej są również przestrzenne instalacje oraz street art reprezentowane np. przez Banksy’ego lub Justynę Posiecz-Polkowską lub przez autorów interesujących murali twórców nowosądeckich, do których należą np. Mgr Mors, Nupz, Blew, Dase, Kont.
Podróż przez krainę sztuki spotkała się z dużym zainteresowaniem ze strony zgromadzonych.
W nawiązaniu do wykładu Pani Magdaleny, nasz kolega Jarek Szewczyk przedstawił wybrane przykłady „twórczości” Sztucznej Inteligencji, która dynamicznie zaznacza swoją obecność na rynku sztuki. Wszechstronny trening sieci neuronowych spowodował, że artyści malarze, graficy, a także rzeźbiarze, poeci i muzycy zyskali niespodziewaną konkurencję w postaci „maszyn”, które zainicjowane pojedynczym „promptem” – krótkim poleceniem pisemnym lub głosowym – potrafią w kilka sekund stworzyć „dzieła” godne mistrzów.
Pomimo krytycznych opinii znawców sztuki, ta aktywność stanowi nieoczekiwane zagrożenie dla twórców ludzkich, zwłaszcza że kreacje maszyn z powodzeniem wkraczają na aukcje sztuki.
Dodatkowo, zagrożeniem jest również zalew dezinformacji w postaci zdjęć, relacji głosowych i filmów tworzonych przy pomocy algorytmów Artificial Inteligence, które przedstawiają fałszywe wydarzenia w świecie polityki, kultury lub w obszarze obyczajowo-społecznym (deep fakes).
Na następnym spotkaniu skupimy się na konwersacjach z różnymi modelami AI oraz na ocenie ich możliwości kreatywnych lub zdolności do „rozumowania”, porównywalnych z procesami myślowymi człowieka.
Admin JS
W ramach realizacji projektu Erasmus + w Sądeckiej Bibliotece Publicznej odbędzie się prezentacja opisująca pobyt grupy z CEM na kursie języka angielskiego na Malcie.
Zapraszamy
Bożena Kocyk
Dnia 19-go lutego odbyło się w Centrum Edukacji Międzykulturowej kolejne spotkanie klubowe. Oprócz spraw bieżących takich jak składki członkowskie czy planowana wycieczka do Szczecina program obejmował prelekcję lekarza rodzinnego oraz pogadankę z zakresu nowych technologii.
Lekarz Zofia Kopacz podała wiele informacji ważnych dla pacjentów, a związanych z organizacją podstawowej opieki zdrowotnej, uprawnieniami pacjentów dotyczących skierowań na badania i do specjalistów, zasady refundacji leków oraz odniosła się do suplementów diety.
Kolega Jarosław Szewczyk w ramach przybliżania nowych technologii osobom 60+ przedstawił współczesne możliwości dzielenia się zdjęciami, filmami i innymi plikami za pomocą smartfona i aplikacji firmy Google, przy pomocy generowanych linków i z wykorzystaniem chmury Google. Kontynuacja dotyczyć będzie tego samego zagadnienia z wykorzystaniem komputera i przeglądarek internetowych.
Bożena Kocyk
Co nam daje Erasmus + ?
Kontynuując współpracę zmarłej przed kilkoma miesiącami, wieloletniej prezes Centrum Edukacji Międzykulturowej w Nowym Sączu Haliny Komar z Fundacją Rozwoju Systemów Edukacji, stowarzyszenie po raz kolejny postanowiło aplikować o fundusze z programu Erasmus+ w sektorze „Edukacja Dorosłych”.
Tytuł projektu to „Znajomość języków obcych poszerza horyzonty”.
Do stowarzyszenia, w ostatnich kilkunastu miesiącach dołączyły nowe osoby, które oprócz zainteresowania Esperantem chcą również poprawić swoje umiejętności posługiwania się językiem angielskim, co w dzisiejszym świecie bardzo się przydaje, również esperantystom. Jest to grupa, która spotyka się od kilku lat na zajęciach konwersacyjnych w bibliotece miejskiej w Nowym Sączu, prowadzonych przeze mnie (B. Kocyk).
Wraz z koleżanką polonistką Małgorzatą Piluch napisałyśmy wniosek do Narodowej Agencji o dofinansowanie udziału w kursie języka angielskiego na Malcie dla grupy 16 osób. Pomimo, że Malta jest małym krajem zamieszkałym przez 0.52 mln ludzi, to wyspecjalizowała się ona w kursach językowych różnego typu. Są tam 42 szkoły o renomie światowej a językami urzędowymi są maltański i angielski.
Wniosek został bardzo wysoko oceniony i zaakceptowany, w efekcie czego odbył się w październiku 2023 r. dwutygodniowy wyjazd, w którym wzięli udział członkowie zarządu oraz aktywni członkowie stowarzyszenia . Warunkiem była co najmniej elementarna znajomość angielskiego.
Nawiązaliśmy współpracę z Institute of English Language Studies już na etapie pisania projektu, czyli w styczniu. Zgodzili się aby wpisać ich szkołę jako organizacje przyjmującą, co znacznie podniosło merytoryczną wartość wniosku, a poza tym było sporo czasu na szczegółowe uzgodnienia. Jest to szkoła działająca ponad 35 lat, oferuje około 20 różnego rodzaju kursów języka angielskiego i zatrudnia 150 wykwalifikowanych nauczycieli.
Postępy poczynione w angielskim pozwolą nam pogłębić współpracę międzynarodową, uzupełnić stronę internetową o tłumaczenia na angielski i propagować Esperanto również w środowiskach anglojęzycznych. Przed wyjazdem każdy musiał wypełnić test online oraz odbyć krótką rozmową z lektorem ze szkoły, do której jechaliśmy, przy pomocy aplikacji Zoom, co pomogło w ocenie poziomu znajomości języka.
Na miejscu, już w szkole językowej, zostaliśmy przydzieleni do 4 grup: od najmniej do najbardziej zaawansowanej. Grupy były bardzo zróżnicowane nie tylko wiekowo (chociaż zdecydowanie przeważali młodzi) ale też narodowościowo. Byli słuchacze z Ameryki Południowej i Środkowej, Azji, Afryki i Europy. Przez mury szkoły przewinęli się studenci z ponad 40 krajów. W trakcie zajęć dowiedzieliśmy się wielu ciekawych rzeczy o krajach pochodzenia naszych koleżanek i kolegów.
Również nasza ekipa, reprezentująca stowarzyszenie, wzbudzała spore zainteresowanie ze względu na wiek i na sposób finansowania z funduszy unijnych. Mieliśmy więc okazję opowiedzieć młodym ludziom o Esperanto, jako głównym polu naszej działalności. Było to dla nich coś zupełnie nowego. Chcieli usłyszeć jak brzmią frazy wypowiedziane w Esperanto i do jakiego języka ewentualnie mogą być podobne.
Sama działalność stowarzyszenia też była czymś ciekawym, ponieważ młodzież na tym etapie życia jeszcze nie szuka możliwości zaangażowania się w inicjatywy pozwalające rozwijać zainteresowania pozazawodowe w różnych dziedzinach wiedzy i kultury.
Innym epizodem związanym z Esperantem była rozmowa, którą odbyłam z jednym z nauczycieli podczas zajęć konwersacyjnych. Ten starszy pan jest Irańczykiem z pochodzenia i wyznawcą bahaizmu.
Jego rodzina, wiele lat temu musiała uciekać z Iranu przed prześladowaniami ze strony muzułmanów jakich od początku istnienia religii, czyli od XIX wieku doświadczali Bahaici. On studiował wtedy w Wielkiej Brytanii, teraz mieszka na Malcie a rodzina rozproszyła się po świecie i nigdy już nie wróciła do Iranu. Swego czasu wyznawcy bahaizmu poszukiwali języka, który by dobrze funkcjonował w ich międzynarodowej społeczności. Ich wybór padł na Esperanto.
Wyznawców bahaizmu jest ok 5 milionów na całym świecie, a centrum administracyjne i duchowe mieści się w Hajfie w Izraelu. Ideę Esperanta wśród Bahaitów propagowała w latach międzywojennych córka Ludwika Zamenhofa Lidia Zamenhof. Wyznawczynią bahaizmu została w 1926 roku, a w 1937 r została wysłana do USA gdzie uczyła Esperanta i zasad bahaizmu. Tuż przed wojna wróciła do Polski i zginęła w obozie koncentracyjnym w Treblince razem ze swoją siostrą Zofią. Nauczyciel , o którym mowa, doskonale zna zasady i historię Esperanta jak również ważne postacie ruchu esperanckiego. Dopytywał się o szczegóły naszej działalności.
Po bardzo intensywnych zajęciach (6 lekcji dzienne) po południu i w weekendy mieliśmy czas na zwiedzanie Malty i należących do niej wysp Gozo i Comino.
Historia Malty sięga tysięcy lat p.n.e. Najstarsze świątynie megalityczne zaczęto budować ok. 3600 lat p.n.e., są więc starsze niż piramidy egipskie chociaż nie tak atrakcyjne dla turystów. Przez następne wieki Malta była pod panowaniem Fenicjan, Starożytnego Rzymu, Arabów, Królestwa Sycylii, Kawalerów Maltańskich i Wielkiej Brytanii i wszyscy zostawili tam swoje ślady. Sama stolica Valletta jest jednym wielkim zabytkiem. Z 320 obiektami jest najbardziej zagęszczonym obszarem zabytkowym na świecie. Jest też dużym portem pasażerskim i towarowym, gdzie zawijają ogromne wycieczkowce pływające głównie po Morzu Śródziemnym .
Z realizacją projektów Erasmus+ wiążą się nie tylko atrakcje w postaci podróży ale także mnóstwo obowiązków poczynając oczywiście od dobrze zdefiniowanego pomysłu, poprzez wypełnianie mnóstwa dokumentów przed, w trakcie i po skończeniu działań. Trzeba znaleźć dobrą organizację przyjmującą lub współpracującą, dobrze zaplanować budżet , trzymać się ściśle przewodnika po programie Erasmus+ i spełnić wszystkie wymagania wyszczególnione w umowie finansowej oraz osiągnąć cele zadeklarowane we wniosku. Dużym wyzwaniem jest napisanie raportu końcowego, bo przecież trzeba udowodnić, że fundusze zostały wydane zgodnie z przeznaczeniem i udokumentowane zgodnie z unijnymi i krajowymi zasadami księgowości.
Sukces osiągnięty najpierw poprzez uzyskanie pozytywnej opinii Agencji narodowej a następnie przez zrealizowanie projektu daje ogromną satysfakcję autorkom oraz niezapomniane przeżycia edukacyjne, kulturalne i integracyjne całej grupie uczestniczącej w przedsięwzięciu.
Bożena Kocyk
→ Link do prezentacji Marysi Baran
→ Link do prezentacji zamieszczonych w chmurze Google (ważny do końca lutego 2024)
Każdego roku w grudniu esperantyści na całym świecie bardzo uroczyście obchodzą „Dni Zamenhofa”. Uroczystości upamiętniają przyjście na świat 15 grudnia 1859 r. w Białymstoku Ludwika Zamenhofa, twórcy języka i idei esperanto.
Także Centrum Edukacji Międzykulturowej swoje grudniowe spotkanie klubowe poświęciło Ludwikowi Zamenhofowi i esperantu. Ogromną niespodzianką dla trzydziestu kilku uczestników spotkania było pojawienie się na nim… Ludwika Zamenhofa. Jubilat skierował do obecnych kilka serdecznych zdań.
Świętowanie przez esperantystów rocznicy urodzin L. Zamenhofa przybiera różne formy. Są krótkie jednodniowe czy kilkugodzinne uroczystości o charakterze kameralnym a często także otwarte imprezy dla szerokiego grona odbiorców. W większych ośrodkach ruchu esperanckiego uroczystości trwają kilka dni. W trakcie uroczystości odbywają się spotkania i prelekcje na temat życia, działalności L. Zamenhofa, spotkania integracyjne z tradycyjnym tortem urodzinowym, składanie kwiatów pod pomnikami, wystawy książek w języku esperanto (oryginalnych, tłumaczeń), pokazy filmów, koncerty, spektakle, konkursy, wycieczki. Esperantyści „gromadzą się” także na spotkaniach wirtualnych. Często obchody „Dnia Zamenhofa” są także okazją do pokazania kultury żydowskiej, jej znaczenia w życiu narodów, miast.
My obejrzeliśmy spektakl pt. „Tych miasteczek nie ma już” w wykonaniu zespołu „Gwiazdeczki” (działającego przy SUTW). W spektaklu występują koleżanki esperantystki oraz wpisuje się on w jedną z dziedzin działalności naszego CEM i przedstawia różnorodność kultury żydowskiej.
Następnym punktem spotkania było przedstawienie sylwetek sądeckich esperantystek – Stanisławy Tyrkiel, Marii Kosiaty i Marii Budacz. Osoby te od lat sześćdziesiątych ubiegłego stulecia do początków XXI wieku bardzo aktywnie działały w Oddziale Polskiego Związku Esperantystów w Nowym Sączu oraz Klubie Esperanto przy Miejskim Ośrodku Kultury. Bardzo ważną rolę pełniła Pani Stanisława Tyrkiel, która pisała kroniki Oddziału PZE i Klubu Esperanto. Kroniki te stanowią cenne dokumenty ilustrujące działalność sądeckich esperantystów i zostały przekazane do Muzeum Okręgowego w Nowym Sączu. Informacja o zawartej między Centrum Edukacji Międzykulturowej i Muzeum Okręgowym umowie darowizny była także istotnym elementem spotkania.
Uroczyste spotkanie CEM poświęcone twórcy esperanta zakończyło się konsumowaniem tradycyjnego tortu urodzinowego.
Dane o działaniach esperantystów związanych z grudniowymi obchodami „Dni Zamenhofa” można było znaleźć na stronie internetowej Eventa Servo („serwis wydarzeń”). Strona ta zbiera oraz rozpowszechnia informacje o wydarzeniach esperanckich na całym świecie. Serwis Eventa Servo powstał w 2017 roku.
Pomysłodawcą założenia strony internetowej informującej o wydarzeniach esperanckich na świecie był Brazylijczyk Fernardo Chayani. Chayani pochodzi z małego miasteczka, gdzie mieszka niewielu esperantystów i gdzie rzadko odbywają się spotkania esperanckie. Stąd pomysł, aby stworzyć serwis, który umożliwi podobnym osobom uczestnictwo w wydarzeniach esperanckich. W kwietniu 2019 roku Chayani przekazał serwis Universala Esperanto-Asocio (UEA), od tego czasu zarówno UEA, jak i TEJO rekomendują Eventa Servo jako miejsce przekazywania informacji o światowych, krajowych i lokalnych wydarzeniach esperanckich takich jak kongresy, spotkania, kursy i inne.
Maria Baran
Po wakacjach i podróżach członkowie Centrum Edukacji Międzykulturowej powrócili do zajęć w Miejskim Ośrodku Kultury. We wtorki i czwartki odbywają się kursy języka esperanto prowadzone przez wolontariuszkę Jolantę Kieres. Do grona osób uczących się esperanta dołączyło kilka studentek Sądeckiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku.
Ważnymi wydarzeniami w CEM są comiesięczne poniedziałkowe spotkania klubowe, w których każdorazowo uczestniczy około 30 osób.
Na październikowym spotkaniu uczestnicy 108 Światowego Kongresu Esperanta opowiadali o pobycie w Turynie, zwiedzaniu Mediolanu i Doliny Aosty. A także podkreślali szczególne uroki „cudu natury” jakim jest Jaskinia Postojna w Słowacji i którą zwiedzili w drodze powrotnej do kraju.
Kolejne spotkanie klubowe odbyło się 13 listopada. To spotkanie poświęcone było 105 rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości. Na spotkaniu zaprezentowany był sfilmowany spektakl pt. „Z literaturą, poezją i pieśnią w 100 lecie Niepodległej Polski” . Program został zrealizowany w 2018 roku przez seniorów naszego stowarzyszenie i przedstawiany wtedy w kilku miejscach w Nowym Sączu – w Centrum Seniora , w MCK „Sokół”, w Miejskim Ośrodku Kultury a także w Zespole Szkól im. Wł. Orkana w Marcinkowicach oraz w wersji skróconej w Warszawie w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej a III ogólnopolskim spotkaniu seniorów.
Dla grupy, która wystąpiła w tym programie oglądanie filmu było „chwilą wspomnień” a osoby, które oglądały film po raz pierwszy miały okazję poznać nieznaną im do t ej pory stronę działalności CEM. Natomiast wszyscy włączali się do śpiewania pieśni legionowych, które stanowiły część spektaklu.
Maria Baran
Kilka spostrzeżeń z Kongresu Esperanta w Turynie
Na przełomie lipca i sierpnia odbył się w Turynie 108 Światowy Kongres Esperanta. Przez jednych określany za liczny ( ponad 1200 osób) a przez innych nie bardzo jak na centralnie położone miasto europejskie. Z Polski było kilkadziesiąt osób, z czego z Nowego Sącza przyjechała małym autokarem 15-osobowa grupa, co okazało się bardzo wygodnym rozwiązaniem, ponieważ dawało możliwość dodatkowego zwiedzania po drodze np. Jaskiń Postojna w Słowenii.
Temat kongresu to „Migracja – splot ludzkich wartości”- bardzo ważny w Europie.
We Włoszech istnieje silne środowisko esperanckie, co widać na corocznie organizowanych kongresach włoskich. Toteż postarali się oni zapewnić bogaty program i dobre warunki organizacyjne.
Wszystko odbyło się w ogromnym kompleksie Turyńskiego Politechnicznego Uniwersytetu, gdzie studiuje ok. 36 000 studentów. Wielu uczestników mieszkało w akademikach niedaleko centrum kongresowego, może nie luksusowo ale i nie drogo. Budynek centrum z wieloma klimatyzowanymi salami zapewniał jednoczesne prowadzenie wielu prelekcji i koncertów. Ogólne uroczystości odbywały się w sali imienia Zamenhofa, w budynku dawnej remontowni pociągów, pięknie odnowionej i przeznaczonej teraz na wydarzenia kulturalne.
Pierwszym dużym koncertem był wieczór narodowy. Niestety dla większości był dużym rozczarowaniem. Artyści, zespoły i prelegenci nie wywoływali pozytywnych reakcji publiczności. Nieudanym elementem była prelekcja znawcy Dantego i deklamowanie urywków „ Boskiej Komedii” w różnych językach, która byłaby świetna do wysłuchania w gronie fachowców i osób zainteresowanych tematem a nie na wieczór narodowy. Wieczór kończył się występem magika, którego sztuczki były widoczne może w pierwszych dwóch rzędach ale nie w dalszych kilkudziesięciu.
Inne wydarzenia ogólne były już udane i na odpowiednim poziomie.
Nieoceniona para kabareciarzy Georgo Handzlik i Saŝa Pilipowicz przedstawili kilka nowych skeczy, z których najzabawniejszym był „Ekskurso” o tym ile problemów przysparza telefoniczny , pół automatyczny system rezerwacji wycieczek .
Koncerty jak zawsze, cieszyły się dużym zainteresowaniem. Nie zabrakło weteranów takich jak Kajto, Michael Bronŝtajn, JomO, Kimio, a także nowych z Grazią Barboni czy Birda Flut triopo.
Dużą atrakcją był bal w ogrodach pałacu królewskiego dostępny bezpłatnie dla wszystkich chętnych.
Stałym elementem kongresów są kursy esperanta, możliwość zdawania egzaminów KER oraz kurs języka danego kraju czyli włoskiego.
Nie tylko o języku ale również o Włoszech mogliśmy się wiele dowiedzieć z kilku prelekcji np. „Etruskowie- aborygeni Włoch” lub „Maria Montesori- wielka pedagog, słynna w wielu krajach z racji stworzenia unikalnego systemu edukacji dzieci.
Esperantyści, którzy już kiedyś obserwowali aukcję podczas UK-o i tym razem jej nie ominęli. Organizatorzy znaleźli dobrego następcę prof. Tonkina (z powodów zdrowotnych nie może on już prowadzić aukcji) czyli Borisa Mandriolę. Jego aktorski głos i zabawne komentarze zyskały sympatie publiczności no i pozwoliły zebrać pokaźną sumę na wsparcie 109 kongresu w Tanzanii.
Nasz polski, wybitny esperantysta Roman Dobrzyński niemal codziennie pokazywał swoje filmy i dodawał komentarze dotyczące jego bogatej działalności w ruchu esperanckim na całym świecie i ciekawych miejsc w których bywał.
Region Piemontu jest wyjątkowo godny zwiedzania więc zorganizowano wycieczki do wszystkich najciekawszych miejsc.
Nasza grupa, mając swój własny pojazd, zaplanowała zwiedzanie Mediolanu i Doliny Aosty w tym miasta Aosta i twierdzy Fenis docierając aż do podnóża Mont Blank. W Mediolanie zaczęliśmy od „Ostatniej Wieczerzy” Leonarda da Vinci, na którą bilety trzeba zamawiać dużo wcześniej i chociaż na podziwianie fresku przeznaczono zaledwie 15 min to tłumy chętnych są tam zawsze obecne.
Następnym miejscem było muzeum La Scala. Można było też usiąść w loży i poczuć się trochę jak na przedstawieniu operowym. Iluż to artystów marzy aby tu wystąpić, a iluż sławnych widzów zajmowało miejsca na widowni.
Jednak Mediolan to przede wszystkim Katedra z setkami koronkowych rzeźb zdobiących cały budynek. To co robi tam największe wrażenie to nie wnętrze ale spacer po wytyczonych szlakach na dachu gdzie te cuda sztuki można zobaczyć z bliska.
Będąc w Turynie, oczywiście również zwiedzaliśmy miasto.
W kaplicy, gdzie przechowywany jest „Całun Turyński” czyli najsłynniejsze płótno świata, można obejrzeć film o całunie po polsku. Oryginał całunu jest udostępniany tylko z okazji bardzo ważnych świąt kościelnych.
Są dwa miejsca, z których rozciąga się wspaniały widok na miasto. Jednym jest Basilika Superga z kopułą mającą 75m wysokości oraz z kryptą z 62 grobowcami sławnej tu rodziny Savoia.
Drugie to Mola Antonelliana (czyli wieża) umieszczana na wszystkich materiałach o Turynie, właściwie jest to symbol miasta. Entuzjaści sportu znajdą tu stadion olimpijski, stadion Juventusu Turyn, samochodziarze wiedzą, że jest tu fabryka Fiata, a z rzeczy bardziej codziennych warto zobaczyć muzeum Lavazzy.
Szkoda, że kongres trwa tylko tydzień. Trochę krótko aby uczestniczyć w programie i zwiedzać.
Bożena Kocyk
W Siedlcach odbył się w tym roku , w dniach 20-23 lipca, 40-ty Kongres Polskiego Związku Esperanta . Był wyjątkowo liczny , a dodatkowo uświetnił go swoją obecnością ponad 90-letni wnuk Antoniego Grabowskiego Zbigniew Antoni Kruszewski, któremu nadano honorowe członkostwo PZE.
CEM reprezentowało troje esperantystów. Wszystko odbyło się w salach i gmachu biblioteki siedleckiego Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego. Jak zwykle były ciekawe prelekcje np. redaktora Pola Ret Radio Macieja Jaskota „Dbajmy o nasz język”. Związki z Siedlcami Ady Sikorskiej -Fighiera zaprezentował Roman Dobrzyński też związany rodzinnie z tą okolicą.
Esperantyści w Siedlcach uroczyście świętowali wraz ze wszystkimi uczestnikami 115-tą rocznicę swojego ruchu esperanckiego. Było wspólne śpiewanie z Haliną Różanek i biało-zielony tort jubileuszowy.
Niewidoma poetka z Wrocławia, Halina Kuropatnicka Salamon czytała swoje wiersze a Kaŝi i Wojtek Ławnikiewicz koncertowali po polsku i po esperancku. Z lokalnymi przewodnikami zwiedziliśmy najważniejsze miejsca i zabytki Siedlec poznając postać zasłużonej dla miasta księżnej Aleksandry Ogińskiej. Nie tylko miasto ale również okolice zostały ciekawie zaprezentowane przez pasjonata historii i fotografii, a zawodowo vice-dyrektora Regionalnego Muzeum w Siedlcach Sławomira Kordaczuka.
W ostatnim dniu John Magessa z Tanzanii opowiadał niezwykle ciekawie o Aruŝy, mieście u stóp Kilimandżaro, gdzie odbędzie się następny Światowy Kongres Esperanta. Na następny kongres PZE na przyszły rok zapraszał natomiast Świętosław Fortuna do Kalisza.
Bożena Kocyk
Zajęcia edukacyjne zakończyliśmy w czerwcu. Nie oznacza to, że działalność CEM została zawieszona na okres wakacji. W lipcu miały miejsce ważne wydarzenia dla organizacji i środowiska esperanckiego.
Dla nas ważnym wydarzeniem było spotkanie z okazji 80–tych urodzin Joli Kieres – naszej nauczycielki języka esperanto. Jola jest wielką propagatorką języka esperanto, pełni od kilkudziesięciu już lat funkcję prezesa Klubu Esperantystów przy Miejskim Ośrodku Kultury, była też jedną z założycielek Stowarzyszenia i jest wiceprezesem zarządu CEM. Prowadzi Klub Lekarza Seniora przy nowosądeckiej delegaturze Okręgowej Izby Lekarskiej. Jest aktywną studentka SUTW i z wielką werwą występuje z grupą teatralną „Gwiazdeczki”. Podróżuje po świecie.
Wszyscy podziwiamy Jej aktywność intelektualną i fizyczną. O Joli można przede wszystkim powiedzieć i napisać że jest wspaniałym Człowiekiem, wspaniałą Koleżanką. Stworzyła w naszym Stowarzyszeniu niepowtarzalną esperancką rodzinę, która licznie (30 osób!) zgromadziła się na jubileuszowym spotkaniu. Były życzenia, kwiaty, toasty , piosenki. Język polski przeplatał się z językiem esperanto. Kilkugodzinne spotkanie przebiegło w bardzo radosnej i rodzinnej atmosferze.
Życzymy naszej Jubilatce wielu szczęśliwych lat w dobrej kondycji i z takim poczuciem humoru jak dotychczas. Jolu STO LAT !!
Ponadto w lipcu odbył się 40 Polski Kongres Esperancki w Siedlcach. W kongresie uczestniczyła delegacja CEM w składzie Bożena Kocyk, Jolanta Kieres i Marian Kocyk.
W Turynie we Włoszech 29 lipca rozpoczął się 108 Światowy Kongres Esperanta, który potrwa do 5 sierpnia. Na kongres pojechała 16 osobowa grupa członków CEM.
