Centrum Edukacji Międzykulturowej

    W Siedlcach odbył się w tym roku , w dniach 20-23 lipca, 40-ty Kongres Polskiego Związku Esperanta . Był wyjątkowo liczny , a dodatkowo uświetnił go swoją obecnością ponad 90-letni wnuk Antoniego Grabowskiego Zbigniew Antoni Kruszewski, któremu nadano honorowe członkostwo PZE.
    CEM reprezentowało troje esperantystów. Wszystko odbyło się w salach i gmachu biblioteki siedleckiego Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego. Jak zwykle były ciekawe prelekcje np. redaktora Pola Ret Radio Macieja Jaskota „Dbajmy o nasz język”. Związki z Siedlcami Ady Sikorskiej -Fighiera zaprezentował Roman Dobrzyński też związany rodzinnie z tą okolicą.
    Esperantyści w Siedlcach uroczyście świętowali wraz ze wszystkimi uczestnikami 115-tą rocznicę swojego ruchu esperanckiego. Było wspólne śpiewanie z Haliną Różanek i biało-zielony tort jubileuszowy.
    Niewidoma poetka z Wrocławia, Halina Kuropatnicka Salamon czytała swoje wiersze a Kaŝi i Wojtek Ławnikiewicz koncertowali po polsku i po esperancku. Z lokalnymi przewodnikami zwiedziliśmy najważniejsze miejsca i zabytki Siedlec poznając postać zasłużonej dla miasta księżnej Aleksandry Ogińskiej. Nie tylko miasto ale również okolice zostały ciekawie zaprezentowane przez pasjonata historii i fotografii, a zawodowo vice-dyrektora Regionalnego Muzeum w Siedlcach Sławomira Kordaczuka.

    W ostatnim dniu John Magessa z Tanzanii opowiadał niezwykle ciekawie o Aruŝy, mieście u stóp Kilimandżaro, gdzie odbędzie się następny Światowy Kongres Esperanta. Na następny kongres PZE na przyszły rok zapraszał natomiast Świętosław Fortuna do Kalisza.

Bożena Kocyk 

    Zajęcia  edukacyjne zakończyliśmy  w czerwcu. Nie oznacza to, że  działalność CEM została zawieszona na okres wakacji. W lipcu miały  miejsce ważne wydarzenia  dla organizacji i środowiska esperanckiego. 

    Dla nas ważnym wydarzeniem było spotkanie  z okazji 80–tych urodzin Joli Kieres – naszej nauczycielki języka esperanto. Jola jest wielką propagatorką języka esperanto, pełni od kilkudziesięciu już lat funkcję prezesa Klubu Esperantystów przy Miejskim Ośrodku Kultury, była też jedną z założycielek Stowarzyszenia i jest  wiceprezesem zarządu CEM. Prowadzi Klub Lekarza Seniora przy nowosądeckiej delegaturze Okręgowej Izby Lekarskiej. Jest aktywną studentka SUTW i z wielką werwą występuje z grupą teatralną „Gwiazdeczki”. Podróżuje po świecie.

    Wszyscy podziwiamy Jej aktywność intelektualną i fizyczną. O Joli można przede wszystkim powiedzieć i napisać że jest wspaniałym Człowiekiem,  wspaniałą Koleżanką. Stworzyła w naszym Stowarzyszeniu niepowtarzalną   esperancką rodzinę, która licznie (30 osób!) zgromadziła się na jubileuszowym  spotkaniu. Były życzenia, kwiaty, toasty , piosenki. Język polski przeplatał się z językiem esperanto. Kilkugodzinne spotkanie  przebiegło w bardzo radosnej i rodzinnej atmosferze.

    Życzymy  naszej Jubilatce wielu szczęśliwych lat w dobrej kondycji i z takim poczuciem humoru jak dotychczas. Jolu STO LAT !!     

    Ponadto w lipcu odbył się 40 Polski  Kongres Esperancki w Siedlcach. W kongresie uczestniczyła delegacja CEM w składzie Bożena Kocyk, Jolanta Kieres i Marian Kocyk. 

    W Turynie we Włoszech 29 lipca rozpoczął się 108 Światowy Kongres Esperanta, który potrwa do 5 sierpnia. Na kongres pojechała 16 osobowa grupa członków  CEM.

    Klubowa majówka

    Z ogromną radością  wszyscy zaakceptowali propozycję aby majowe spotkanie  klubowe odbyło się w plenerze  przy ognisku lub grillu. I tak, w pięknej, leśnej scenerii, przy równie pięknej majowej pogodzie  liczną grupą (ok. 30 osób) spotkaliśmy się 23 maja  w Łomnicy Zdroju  na  placu rekreacyjnym stworzonym przez nadleśnictwo Piwniczna.

    Udało nam się wszystko – wspaniała, przyjazna atmosfera, a  pyszne kiełbaski z grilla oraz inne frykasy (rozmaite sałatki, duszona  kapustka, ciasta) przyniesione przez uczestników stanowiły doskonały pokarm dla ciała. Mieliśmy  okazję wyśpiewania znanych nam piosenek biesiadnych po polsku i esperancku przy akompaniamencie  akordeonu, na którym grała  nasza koleżanka Alicja. Skoczna muzyka porwała wiele osób do tańca. Spotkanie w plenerze wzbogaciło wachlarz przedsięwzięć  klubowych, pozwoliło cieszyć się pięknem przyrody i wspólnie wesoło spędzić czas.

    W organizację i przebieg tego spotkania zaangażowali się wszyscy na nim obecni i dlatego  nawzajem sobie dziękowaliśmy za współdziałanie oraz życzliwość.  Spotkanie pokazało, że stanowimy mocno już zintegrowaną grupę esperantystów czyli… ludzi mających nadzieję. Rozstaliśmy się z przekonaniem, że nasze następne klubowe działania będą interesujące tematycznie i będą dawać   radość ze wspólnie spędzanego czasu w przyjaznej atmosferze.

    → GALERIA

    Kwietniowe spotkanie klubowe już za nami …
    Realizując plan działalności naszego stowarzyszenia odbyliśmy kolejne klubowe spotkanie 24 kwietnia.
W pierwszej części przez Alicję Skalską przedstawiona została sylwetka wielkiego entuzjasty Esperanta Etsuo Miyoshi. Jest to bardzo ciekawy człowiek i warto co nieco o nim się dowiedzieć. To on powiedział „ Esperanto jest to język znany na świecie jako polski wynalazek”.
    Miyoshi jest Japończykiem, który obecnie ma prawie 84 lata (ur. 16 grudnia 1939 r.). Jest honorowym prezesem korporacji Swany produkującej rękawiczki, walizki a od 2012 roku wózki inwalidzkie. Jest on twórcą – bardzo dziś rozpowszechnionej w użyciu – walizki z kółkami i długim sztywnym uchwytem (walkin’  bag). Wynalazek ten zrodził się z jego osobistej potrzeby, bowiem po przebytej w dzieciństwie chorobie Heinego-Medina jest osobą mającą trudności w poruszaniu się. Korzysta z wózka inwalidzkiego.
    Zaczął uczyć się Esperanta w 1995 r. Uznał, że Esperanto pozwoli na porozumiewanie się między ludźmi różnych narodowości. Było to wynikiem jego własnych , trudnych doświadczeń z nauką języków obcych. Postanowił wspierać finansowo ruch esperancki poprzez utworzenie fundacji „Łabędź”.
   Celem fundacji jest premiowanie informacyjnej działalności na temat Esperanta w Unii Europejskiej. Przeznacza co roku 5 tys. euro tym, którzy upowszechniają Esperanto jako język uniwersalny, którym ludzkość powinna się posługiwać. Finansuje on całostronicowe ogłoszenia w różnych czasopismach w krajach UE propagując język i idee esperanta. Swój majątek przeznaczył na propagowanie Esperanta i obowiązek ten przejęli jego zięciowie. Jest członkiem wielu organizacji esperanckich.
W lutym b.r., w polskich gazetach „Rzeczpospolita” i „Wyborcza” ukazały się wielkie reklamy  Esperanta opłacone przez Etsuo Miyoshi. Na stronie reklamy jest zdjęcie z 2016 r., na którym widnieją młode esperantystki z zespołu E-FAMILIO z naszego CEM uczestniczące wtedy w Światowym Kongresie w Nitrze na Słowacji.   
    Japończyk podróżując po świecie i spotykając się z mieszkańcami i politykami zachęca do nauki Esperanta. Etsuo Miyoshi wielokrotnie odwiedzał Polskę – jako ojczyznę Esperanta i jego twórcy Ludwika Zamenhofa – bywał gościem Forum Ekonomicznego w Krynicy, bywał w Białymstoku, odbywał spotkania na wyższych uczelniach, brał udział w spotkaniach polskiego Senatu. Został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Zasługi RP oraz Medalem Senatu. Ciekawostką jest fakt, że Etsuo Miyoshi jest aktywnym „ Czcigodnym członkiem” religii Oomoto. Ponadto jako osoba zainteresowana lalkarstwem organizuje coroczne wystawy lalek. Na wystawach tych prezentowane są lalki z różnych regionów świata w strojach folklorystycznych. Kolekcja liczy ok. 1500 lalek i została zebrana dzięki kontaktom z esperantystami z całego świata.

   

    Wspomnienia ze swojej „podróży życia” zaprezentowała Maria Baran. Była to podróż do Australii, którą odbyła w 2007 roku po przejściu na emeryturę.
    Najpierw był to lot do Sydney z przesiadką w Londynie (Polska nie miała i nie ma bezpośrednich połączeń z Australią) z przystankiem w Singapurze. Łącznie ok. 25 godzin lotu. Wyprawa ta miała trzy etapy – pobyt w Sydney, wycieczka po niewielkim odcinku zachodniej Australii oraz tygodniowa wizyta na południowej wyspie Nowej Zelandii.
Na tym spotkaniu Maria opowiedziała i zilustrowała fotografiami (ze swojego prywatnego archiwum) Sydney, Góry Błękitne oraz Canberrę – stolicę Australii. Australia jest krajem bardzo urozmaiconym i ciekawym pod wieloma względami. Charakteryzuje go urozmaicona przyroda, wielokulturowość mieszkańców, mieszanka wyznań religijnych, wysoki poziom życia. Liczy ok. 25 mln mieszkańców, z których 70 % mieszka w 5 największych miastach. Wśród ludności kraju jest tylko ok. 500 tys. Aborygenów, rdzennych mieszkańców tej ziemi, którzy „byli tu od początku” przed przybyciem Europejczyków.
    Sydney to obecnie drugie co do wielkości pod względem liczby mieszkańców (5,4 mln) miasto Australii. Miasto jest przepięknie położone , z wieloma parkami, z bogato rzeźbionym wybrzeżem i wieloma atrakcjami do zwiedzania. Najbardziej znane miejsca i obiekty to „Opera House”, Harbour Bridge , wiele budynków z XIX wieku m.in. budynek królowej Wiktorii, ratusz miejski, Archikatedra p.w. Najświętszej Maryi Panny. Sydney jest miastem zieleni, znajdują się w nim piękne parki, w tym królewski ogród botaniczny (założony w 1816 r.). Wiele plaż, w tym najbardziej znana Bondi Beach pozwala na doskonały wypoczynek i kąpiele w oceanie. Z liczbą ponad 5 tys. gatunków zwierząt ogród zoologiczny TARONGA jest usytuowany na wzgórzach, z których są przepiękne widoki na miasto. Zwierzęta mają tam warunki zbliżone do naturalnych środowisk ich bytowania. Obowiązkowe jest odwiedzenie stadionu olimpijskiego. Odbyła się tam letnia olimpiada w 2000 r. W odległości 100 km od Sydney są Góry Błękitne z bardzo różnorodnym ukształtowaniem terenu i przebogatą roślinnością . Nazwę zawdzięczają eukaliptusom, które wydzielają olejki eteryczne. Daje to efekt niebieskiej poświaty nad szczytami gór. Na terenie Gór jest Park Narodowy wpisany na listę UNESCO. Jest tam 140 km szlaków turystycznych.   
    Już w październiku Sydney było przygotowywane na Święta Bożego Narodzenia. Udekorowane były ulice, budynki, parki witryny sklepowe elementami związanymi z tymi świętami. Sydney jakie poznała Maria było wówczas miastem z bardzo dobrymi warunkami bytowania, bogatą ofertę rekreacyjną, sportową i kulturalną.

→ GALERIA

    Pod takim hasłem odbyło się 13 marca  spotkanie klubowe esperantystów w Miejskim Ośrodku Kultury .

    Hasło powyższe znalazło odzwierciedlenie i potwierdzenie w przebiegu spotkania, którego uczestnikami były osoby w wieku „jesiennym” – seniorki i seniorzy – członkowie    Centrum Edukacji Międzykulturowej. 

    Spotkanie było poświęcone założycielce i Liderce  CEM  śp. Halinie Komar (1937 – 2023), która wiele lat temu tak właśnie określiła etap swojego życia  po zakończeniu aktywności zawodowej. Spotkanie było także okazją świętowania imienin, które przypadały na ten dzień…

    Miesiąc po śmierci Śp. Haliny Komar uczciliśmy na marcowym spotkaniu klubowym  Jej  osobowość poprzez  przedstawienie Jej życiorysu i dokonań.

    Multimedialna prezentacja zawierała informacje o niezwykłej działaczce społecznej,   założycielce i prezesie Centrum Edukacji Międzykulturowej. Prezentacja była bogato zilustrowana fotografiami oraz fragmentami spektakli muzyczno-teatralnych, które potwierdzają wspaniałe pomysły, przekuwane w konkretne przedsięwzięcia, niesamowitą kreatywność, Jej zdolności literackie i artystyczne.

    Pasją śp. Haliny Komar było ESPERANTO a poprzez nie łączenie pokoleń, uczenie tolerancji  oraz  pokazywanie świata. Miała Ona dar nawiązywania kontaktów, umiejętność przekonywania do współpracy w celu zrealizowania pomysłów i projektów, których beneficjentami były przede wszystkim liczne rzesze seniorów i młodzieży. Wszystko to co robiła w  wieku senioralnym dawało Jej radość i satysfakcje a odbiorcom Jej działań otwierało „okno na świat”, stwarzało możliwość zdobywania wiedzy i nowych umiejętności, rozwijania zainteresowań i talentów. To wszystko było zgodne z tym hasłem „Jesień – to najpiękniejsza pora życia”. Pora, którą trzeba się cieszyć…

    Za swoją wszechstronną działalność Halina Komar była wielokrotnie nagradzana                             i wyróżniana. M.in. była laureatka Małopolskiego Plebiscytu „Poza stereotypem” – senior roku 2008. W 2017 r. odznaczona została przez prezydenta RP Złotym Krzyżem Zasługi a Rada Miasta Nowego Sącza przyznała Jej Tarczę Herbową – Zasłużony dla Miasta Nowego Sącza.

    Zawsze uśmiechnięta i otwarta – taką Ją zapamiętamy.

→ GALERIA – śp. Halina Komar

    Prezentację multimedialną o życiu i działalności Haliny Komar  przygotowali i przedstawili  Maria Baran, Alicja  i Janusz Skalscy oraz Jolanta  Kieres. Dla wielu osób, które nie poznały Jej osobiście,  było to wzruszające „spotkanie z  ciekawym Człowiekiem” a dla tych, którzy Ją znali  i współpracowali z Nią  było to „sentymentalną podróżą w przeszłość”.  

    Po prezentacji, już w luźnej atmosferze, 30 – osobowa grupa esperantystów – klubowiczów   świętowała imieniny solenizantek, którymi były dwie Bożeny, cztery Krystyny oraz jedna Józefa. Były serdeczne życzenia, odśpiewane po polsku i w języku esperanto  „sto lat – cent jaroj”,  symboliczne róże dla Pań a dla wszystkich uczestników spotkania –  bogaty  poczęstunek przygotowany przez Solenizantki. 

    Spotkanie 13 marca pozostanie na długo w pamięci wszystkich  uczestników . Spotykając się, rozmawiając, świętując w tak licznej grupie rówieśników – seniorów realizujemy także przesłanie naszej Liderki „Radujmy się każdym darowanym dniem i kochajmy: ludzi, zwierzęta, kwiaty, drzewa, obłoki na niebie.. ….”.

    Wypełniajmy naszą jesień życia różnorodną aktywnością to ten okres naszej drogi  będzie  ciekawy i  piękny !

Maria Baran

    W programie  było wysłuchanie życiorysu Lidii Zamenhof  przedstawione przez Zofię Homoncik w języku polskim i Esperanto, prelekcja dr psychologii Krystyny Sochackiej pt. „Rozwój człowieka w dorosłości” oraz omawianie szczegółów związanych z grupowym wyjazdem do Wrocławia.

    Lidia Zamenhof-najmłodsza córka Ludwika Zamenhofa urodziła się w 1904 r. Była propagatorką i nauczycielką Esperanta, a także wyznawczynią bahaizmu. Ta monoteistyczna religia, przez niektórych uznawana za sektę, powstała w Iranie w XIX w. i podkreślająca jedność całej ludzkości potrzebowała języka, który byłby narzędziem do komunikacji. Czyniono próby z Esperantem. Lidia aktywnie działała w Polsce i w USA , skąd wróciła w 1938 roku. Zginęła w obozie koncentracyjnym w Treblince w 1942 roku .

    Prelekcja z zakresu psychologii dała nam odpowiedź na kilka pytań i wzbudziła refleksję nad sensem życia.Współczesna nauka odrzuca np. stereotypy, że rozwijamy się tylko do określonego wieku lub, że  inteligencja maleje z wiekiem. Dowiedzieliśmy się , że rozwój to nie tylko postęp i przyrost ale także zmiana lub utrata.

    To, że w dorosłości obniża się wyobraźnia przestrzenna i koordynacja wzrokowo-ruchowa oraz następuje ogólne spowolnienie i pogorszenie pamięci obserwujemy na co dzień, ale nie zawsze uświadamiamy sobie, że zyskujemy wprawę, doświadczenie, dokładność , wytrwałość , ostrożność i rozwagę.

    Zdefiniowanie i pogłębianie dwóch rodzajów mądrości czyli pragmatycznej (rozsądek, doświadczenie, wiedza praktyczna) i duchowej (dystans do rzeczy, ludzi, siebie i równowaga psychiczna) pozwala lepiej zrozumieć siebie i świat, a także odkryć sens życia aby spojrzeć na siebie z akceptacją i tolerancją co daje, tak zawsze potrzebną, pogodę ducha.

    Bardzo trudno przyjąć do wiadomości, że Halina Komar – założycielka i liderka naszego Stowarzyszenia wczoraj, 14 lutego opuściła nas na zawsze. Całe środowisko esperantystów pogrążone jest w smutku i w żałobie. Halina Komar swoje kilkadziesiąt lat życia poświęciła działalności na rzecz innych ludzi. Działała w lokalnym środowisku sądeckim, w kraju i w wielu organizacjach europejskich. Miała wspaniałe pomysły, które przekuwała swoją pracą w wielkie wydarzenia.

    W Jej działalności dominowały przedsięwzięcia, w których uczestniczyły duże grupy społeczne, w tym przede wszystkim seniorzy. Największą pasją życiową Haliny było esperanto. Poprzez esperanto jednoczyła ludzi, uczyła przyjaźni, braterstwa, pokazywała świat i promowała Ziemię Sądecką. Za swoją działalność otrzymała wiele odznaczeń i wyróżnień, w tym Złoty Krzyż Zasługi w 2017 roku.

    W naszej pamięci i w sercach Halina Komar pozostanie jako Niezwykły Człowiek i Przyjaciel. Pożegnamy Ją w piątek 17 lutego w kaplicy na cmentarzu w Biegonicach o godzinie 10.30.                                              

    Niech odpoczywa w pokoju!

→ RELACJA z pogrzebu