En Siedlce okazis ĉi-jare, de la 20-a ĝis la 23-a de julio, la 40-a Kongreso de Pola Esperanto Asocio (PZE). Ĝi estis nekompareble multnombra, kaj plue ĝin honorigis, per sia ĉeesto pli ol 90-jara nepo de Antoni Grabowski, Zbigniew Antoni Kruszewski, al kiu honoran PZE membrecon estis donita. CEM estis reprezentita de tri esperantistoj. Ĉio okazis en la ĉambroj kaj la konstruaĵo de la biblioteko de la siedlea Universitato pri Natursciencoj kaj Humaneco.
Kiel kutime, estis interesaj prelegoj, ekzemple de la redaktoro de “Pola Ret Radio”, Maciej Jaskot, pri “Zorgu pri nia lingvo.” La rilatoj kun Siedlce de Ada Sikorska-Fighiera estis prezentitaj de Roman Dobrzyński, kiu ankaŭ familie rilatis kun tiu regiono. Esperantistoj en Siedlce solene festis kune kun ĉiuj partoprenantoj la 115-an datrevenon de sia esperanta movado. Estis kunkantado kun Halina Różanek kaj jubilea blank-verda torto.
La blinda poetino el Vroclavo, Halina Kuropatnicka Salamon, legis siajn poemojn. Kaŝi kaj Wojtek Ławnikiewicz donis koncerton en Esperanto kaj la pola kaj lingvo. Kun lokaj gvidantoj ni vizitis la plej gravajn lokojn kaj monumentojn de Siedlce, konante la figuron de la meritplena por la urbo princino Aleksandra Ogińska. Ne nur la urbo sed ankaŭ la ĉirkaŭaĵoj estis interese prezentitaj per pasiulo de historio kaj fotografio, kaj profesie vicdirektoro de la Regiona Muzeo en Siedlce, Sławomir Kordaczuk.
En la lasta tago, John Magessa el Tanzanio tre interese rakontis pri Aruŝo, urbo je la piedoj de Kilimandĝaro, kie okazos la venonta Universala Kongreso de Esperanto. Por la kongreso de PZE en la 2024 jaro invitis nin Ŝwiętosław Fortuna al Kalisz.
Bożena Kocyk
Edukaj okupoj ni finis dum junio. Tio nie signifas, ke finiğis ankaŭ agado de Centro Internacia Edukado dum feriado. Dum julio okazis multe da gravaj eventoj por Esperanta medio.
Grava por ni okazaĵo estis renkonto okaze de 80 jara naskiğtago de Jola Kieres, nia longjara instruistino de Esperanto lingvo, Jola estas granda amikino kaj propagandistino de lingvo, ši jam de kelkdek jaroj estas prezidantino de Eperanto Klubo en Nova Sončo, male, ši estas unu el fondantinoj de Centro Internacia Edukado, kaj nun estas vice prezidantino de tiu ĉi organizaĵo. Krom tio ši gvidas Senioran Klubon de Kuracistaro če Distrikta Kuraca Ĉambro en Nova Sonĉo. Ŝi estas ankaŭ aktiva studentino de Universitato de Tria Ağo, kaj kun granda vervo aktoras kolektive kun teatra grupo „Steletetoj”. Jola estas granda vojağagantino, ši multe wojağas tra mondo.
Ni čiuj admiras intelektan kaj fizikan aktivecon de Jol. Pri ši oni povas diri, ke ši estas grandioza homo kaj grandioza kolegino. Ši kreis en nia asocio esceptan, neripeteblan, familian etoson ,kaj čiuj anoj de Klubo komplete (30 personoj) partoprenis šian jubilean feston. Estis multege da bondeziroj, floroj, toastoj, kanzonoj. Pola lingvo interplektis kun Esperanto lingvo. Kelkaj horoj de renkontiğo pasis en gaja kaj amika, familia etoso.
Ni čiuj deziras al nia jubilantino multe da feliĉaj jaroj, eternan bonformon, kaj senpaŭzan bonhumoron – saman, kian ğis nun ŝi havas. Feliĉan vivon 100 jarojn Jola !
Krom tio dum julio fariğis 40 Pola Esperanta Kongreso en Siedlce. Partoprenis ğin delegitaro de CIE konsistantan el – Jolanta Kieres, Bozena Kocyk, Marian Kocyk.
Maja renkontiğo klubanojn de Centro de Interkultura Edukado
Kun granda ğojo čiuj klubanoj akceptis proponon por ke maja kluba renkonto okazigos en pejzağejo, če fajro aŭ kradrostilo. Do tiel, en belega, arbara scenejo, dum ankaŭ belega maja vetero, nia multnombra grupo (30 personoj)
renkontiğis en Lomnica, sur bivakplaco , apartenantan al arbara entrepreno.
Sukcesis čio – grandioza amika etoso, bongusta, rostita kolbso, kaj aliaj frandaĵoj (diwersaj salatoj, brezita brasiko, kukoj) alportitaj per partoprenantoj de renkontiğo. Ni ankaŭ havis okazon kanti diversajn, konatajn al ni bankedajn
kantojn – polaj kaj esperantaj – ju pli, ke estas inter ni kolegino Alicja, kiu alportis akordiono. Kantado preskaŭ ne česis. Verva muziko inklinigis multajn eĉ al danco. Tiu ĉi kluba renkonto permesis al ni ğoiği de belega naturo kaj gaje, distre travivis tempon.
Al organizo de tiu či renkonto angağitaj estis čiuj partoprenantoj, do ni estas ege dankema al čiuj, pro komuna agado kaj bonvolemo. Renkonto montris al ni, ke ni estas jam bone integrita grupo de Esperantistoj – homoj havantaj esperon. Ni disiğis konvinkitaj, ke sekvaj renkontoj de niaj klubanoj estos same interesaj,kaj donos al ni multege da ğojo.
La aprila klubrenkontro jam estas malantaŭ ni…
Plenumante la planon de agado de nia asocio, ni faris la sekvantan kluban renkontiĝon la 24an de aprilo. En la unua parto, Alicja Skalska prezentis la profilon de granda entuziasto de Esperanto, Etsuo Miyoshi. Li estas tre interesa homo, kaj estas valore iom lerni pri li. Li diris “Esperanto estas lingvo konata en la mondo kiel pola invento”.
Miyoshi estas japanano, kiu nun havas preskaŭ 84 jarojn (naskiĝis la 16an de decembro 1939). Li estas honora prezidanto de la korporacio Swany, kiu produktas gantojn, valizojn kaj de 2012 jaro ankaŭ rulportilojn por malsanuloj. Li estas la kreinto de la valizo kun radoj kaj longa rigida tenilo (walkin’ bag), kiu nun estas tre disvastigita. Tiu invento naskiĝis el lia propra bezono, ĉar post malsano Heine-Medina en lia infanaĝo, li estas persono, kiu havas malfacilaĵojn moviĝi. Li uzas rulportilon por malsanuloj.
Li komencis lerni Esperanton en 1995. Li rekonis, ke Esperanto permesos homojn komuniki sin inter diversnaciuloj. Tio estis rezulto de liaj propraj, malfacilaj spertoj kun lingvo-lernado. Li decidis subteni finance la esperantan movadon per la kreo de la “Swan” fondaĵo.
La celo de la fondaĵo estas premii informan agadon pri Esperanto en la Eŭropa Unio. Ĝi donas 5 000 eŭrojn ĉiujare al tiuj, kiuj disvastigas Esperanton kiel universala lingvo, kiun la homaro devas uzi. Li financas tut-paĝajn anoncojn en diversaj gazetoj en la Eŭropa Unio, por popularigi la lingvon kaj la ideon de Esperanto. Li dediĉis sian riĉecon por popularigi Esperanton, kaj tiun devon prenis liaj bofiloj. Li estas membro de multaj esperantaj organizaĵoj.
Japano, kiu vojaĝas tra la mondo kaj renkontas loĝantojn kaj politikistojn, instigas lerni Esperanton. Etsuo Miyoshi ofte vizitis Pollandon – la patrujon de Esperanto kaj de ĝia kreinto Ludoviko Zamenhof – li estis gasto de la Ekonomia Forumo en Krynica, li vizitis Bialystokon, li faris prelegojn en universitatoj, kaj li partoprenis en kunvenoj de la pola Senato. Li ricevis la Ordon de Merito de la Respubliko de Polio kaj la Medalon de la Senato. Interesa fakto estas, ke Etsuo Miyoshi estas aktiva “Respektinda Membro” de la Oomoto-religio. Krome, kiel persono interesita pri pupetfarado, li organizas jareajn pupet-espoj. Dum tiuj ekspozicioj, pupoj el diversaj regionoj de la mondo estas prezentitaj en folkloraj kostumoj. La kolekto enhavas proksimume 1500 pupojn kaj estis kolektita per kontaktoj kun esperantistoj el la tuta mondo.
Maria Baran prezentis siajn memoraĵojn el sia “vivoputado” – vojaĝon al Aŭstralio, kiun ŝi faris en 2007 post sia enpensiĝo. Unue estis flugado al Sidnejo kun transloĝiĝo en Londono (Pollando ne havis kaj ne havas rektajn ligilojn kun Aŭstralio) kun haltado en Singapuro. Tute ĉirkaŭ 25 horoj da flugado. Tiu ekspedicio havis tri etapojn – restado en Sidnejo, ekskurso tra eta parto de Okcidenta Aŭstralio, kaj semajna vizito al la suda insulo de Nov-Zelando.
En tiu renkontiĝo, Maria priskribis kaj bildigis per siaj privataj fotoj (el sia propra arkivo) Sidnejon, Blua Montaroj kaj Kanberon – la ĉefurbo de Aŭstralio. Aŭstralio estas lando tre varia kaj interesa laŭ multaj vidpunktoj. Ĝi havas varian naturon, multkulturan populacion, religian amason, altan vivkvaliton. Ĝi havas ĉirkaŭ 25 milionojn da loĝantoj, el kiuj 70% loĝas en la kvin plej grandaj urboj. Inter la populacio de la lando estas nur ĉirkaŭ 500 000 Aborigenoj, la indiĝena popolo de tiu tero, kiuj “estis ĉi tie de la komenco” antaŭ la alveno de eŭropanoj.
Nuntempe, Sydney estas la dua plej granda urbo de Aŭstralio laŭ nombro da loĝantoj (5,4 milionoj). La urbo estas bele situanta kun multaj parkoj, riĉe skulptita marbordo, kaj multaj vidindaj lokoj. La plej konataj lokoj kaj konstruaĵoj estas la “Opera House”, Harbour Bridge, multaj konstruaĵoj el la 19-a jarcento, inkluzive de la konstruaĵo de Reĝino Viktorio, la urba kortego, la arĥikatedro de la Plej Sankta Maria, kaj aliaj. Sydney estas verdururbo, havante belajn parkojn, inkluzive de la Reĝa Botanika Ĝardeno (kreita en 1816). Multaj strandoj, inkluzive de la konata Bondi Beach, permesas bone ripozi kaj bani en la oceano. Kun pli ol 5 mil specioj de bestoj, la Taronga ZOO estas situanta sur la montetoj kaj provizas naturajn mediojn por la bestoj. Estas obliga viziti la Olimpian Stadionon, kie okazis la somera Olimpiko en 2000. La Bluaj Montoj, situantaj je 100 km de Sydney, havas varie formitan terenon kaj riĉan vegetaĵon. La nomon ili havas pro la eukaliptarboj, kiuj elsendas esencajn oleojn, donante bluan lumon super la pintoj de la montoj. En la areo de la montoj estas Nacia Parko listigita en la UNESCO listo, kun 140 km de turismaj vojoj.
La ĉefurbo de Aŭstralio estas Kambro – urbo speciale konstruita en 1927 inter Sidnejo kaj Melburno. Ĝi havas ĉirkaŭ 430 000 loĝantojn. Aborigenoj estas malfacile renkonteblaj en Sidnejo. Bedaŭrinde, tiu popolo estis elpuŝita el la socio kaj ĉefe loĝas malplenigitaj kaj malmulte urboigitaj terenoj en la centro kaj nordo de la kontinento. Ili foje estas renkonteblaj ludantaj la tradician instrumenton didgeridoo, ekzemple ĉe fervojstacioj kaj la piedmontoj de la Blua Montaroj. Foje en Sidnejo okazas koncertoj de didgeridoo.
Jam en oktobro, Sidnejo estis pretigita por la Kristnaskaj Festoj. La stratoj, konstruaĵoj, parkoj kaj vitrinaĵoj de butikoj estis ornamitaj per elementoj rilataj al la festoj. La Sidnejo, kiun konis Maria, estis urbo kun tre bonaj vivkondiĉoj, riĉa oferto de rekreaj kaj sportaj aktivecoj kaj kulturo.
Sub tiu slogano, la renkontiĝo de esperantistoj okazis la 13-an de marto en la Urba Kultura Centro.
La supra slogano reflektiĝis kaj konfirmiĝis dum la renkontiĝo, kies partoprenantoj estis homoj de “aŭtuna” aĝo- membroj de Centro de Interkultura Edukado. La renkontiĝo estis dediĉita al la fondintino kaj gvidantino de CEM .
SP Halina Komar (1937-2023), kiu multajn jarojn antaŭe tiel difinis tiun etapon de sia vivo post la fino de sia aktiva kariero.
Unu monaton post ŝia morto, ni honorigis ŝian personecon en la klub-renkontiĝo per prezentado de ŝia biografio kaj aktivaĵoj. La multmedia prezentado enhavis informojn pri la nekutima socia aktivulino, la fondinto kaj prezidantino de CEM. La prezentado estis riĉe ilustrita per fotoj kaj fragmentoj de muzik-teatra spektaklo, kiuj konfirmas la belajn ideojn, efektivitaj en projektoj, ankaŭ ŝian impresan kreivecon kaj literaturan kaj artistan talenton.
La pasio de SP. Halina Komar estis Esperanto, per kio ŝi kunligis generaciojn kaj instruis toleremon .Ŝi kapablis krei kontaktojn kaj konvinki homoj al kuna realigigado de projektoj, kies beneficianoj estis precipe grandaj amasoj de senioroj kaj junuloj. Ĉion, kion ŝi faris dum sia vivo ,donis al ŝi ĝojon kaj kontenton, kaj al ricevantoj de ŝiaj agoj malfermadis “fenestron al la mondo”, donis eblecon por akiri sciojn kaj kapablojn, por disvolvgi talentojn kaj interesojn konforme al la slogano “Aŭtuno estas la plej bela viva periodo”. Estas periodo, pri kiu oni devas ĝui …
Por sia ĉiuflanka agado, Halina Komar estis plurfoje honorigita kaj distingita. Inter aliaj, ŝi estis laŭreatino de la Malpola Voĉdono “Ekster stereotipo” – seniora jaro 2008. En 2017 ŝi estis honorigita per la Ordono de Merito de la Pola Respubliko de la prezidento. La Urba Konsilio de Nowy Sącz donis al ŝi Heraldan Ŝildon – Merita por la Urbo de Nowy Sącz.
Ĉiam ridetanta kaj malferma- tiel ni memoros ŝin.
→ Galerio, malfrue Halina Komar
Multmedian prezentaĵon pri la vivo kaj agoj de Halina Komar preparis kaj prezentis Maria Baran, Alicja kaj Janusz Skalscy kaj Jolanta Kieres. Por homoj, kiuj ne konis ŝin persone,ĝi estis emocia “renkontiĝo kun interesa homo”, kaj por tiuj, kiuj konis kaj kunlaboris kun ŝi,ĝi estis “sentimenta vojaĝo en la pasinteco”.
Post la prezentado, en libera kaj gaja etoso, la grupo de 30 klubanoj festis la nomtagojn de solenizantinoj, kiuj estis du Bożeny, kvar Krystyny kaj unu Józefa. Estis koraj deziroj, kantita en la pola kaj Esperanto “cent jaroj- sto lat”, simbolaj rozoj kaj por ĉiuj partoprenantoj riĉa banĝustaĵo preparita de la solenizanintoj.
La kunveno de la 13a de marto restos longe en la memoro de ĉiuj partoprenantoj. Kiam ni renkontiĝas, parolas kaj festas en tiom granda grupo de senioroj, ni ankaŭ realigas la mesaĝon de nia gvidanto “Ni ĝuu ĉiun donacitan tagon kaj ni amu: homojn, bestojn, florojn, arbojn, nubojn en la ĉielo .”. Plenigu nian aŭtunan vivon per diversaj aktivaĵoj por fari ĝin interesa kaj bela .
Maria Baran, tłum. Bożena Kocyk
La programo enhavis prelegon pri la vivo de Lidia Zamenhof, prezentita de Zofia Homoncik en la pola kaj Esperanto, prelegon de la psikologo Krystyna Sochacka pri la disvolviĝo de la homo en adulteco, kaj diskuton pri detaloj rilataj al grupoekskurso al Vrocław.
Lidia Zamenhof, la plej juna filino de Ludoviko Zamenhof, naskiĝis en 1904. Ŝi estis propagandistino kaj instruistino de Esperanto, kaj ankaŭ estis adherantino de la bahaa religio. Tiu monoteisma religio, konsiderata de iuj kiel sektismo, originis en Irano en la 19-a jarcento kaj bezonis lingvon kiel ilon por komunikado. Oni provis kun Esperanto. Lidia aktive laboris en Pollando kaj Usono, de kie ŝi revenis en 1938. Ŝi mortis en la koncentrejo Treblinka en 1942.
La psikologia prelego respondis kelkajn demandojn kaj suscitis reflekton pri la senco de vivo. Moderna scienco forpuŝas stereotipojn, kiel la ideon, ke ni evoluas nur ĝis certa aĝo aŭ ke inteligento malkreskas kun la aĝo. Ni lernis, ke disvolviĝo ne estas nur progreso kaj kresko, sed ankaŭ ŝanĝo aŭ perdo.
Ni ĉiutage observas, ke en adulteco malpliiĝas la spaca imagopovo kaj la vidoprezemeco, kaj okazas ĝenerala malrapideco kaj memora malfaciliĝo, sed ne ĉiam konscias, ke ni gajnas lertecan, spertan, akuratan, persistan, singardan kaj prudentan kvaliton.
La difino kaj plifortigo de la du specoj de saĝeco, praktika saĝeco (saĝeco, sperto, praktika scio) kaj spiritisma saĝeco (distanco al aferoj, homoj, sin mem kaj psika ekvilibro) ebligas pli bone kompreni sin kaj la mondon, kaj ankaŭ malkovri la senson de vivo, por rigardi sin kun akcepto kaj toleremo, kio donas tiom bezonatan internan paco.
Estas tre malfacile akcepti, ke Halina Komar – la fondinto kaj estro de nia Asocio – forpasis por ĉiam hieraŭ, la 14-an de februaro. La tuta esperantista medio restas en malĝoja stato kaj funebrigas ŝin. Halina Komar dediĉis multajn jarojn de sia vivo al laboro por aliaj homoj. Ŝi agis en la loka medio en la regiono de Nowy Sącz, en la tuta lando kaj en multaj eŭropaj organizoj. Ŝi havis grandiozajn ideojn, kiujn ŝi realigis per sia laboro en grandaj eventoj.
En ŝia laboro dominiis projektoj, en kiuj partoprenis grandaj sociaj grupoj, precipe maljunuloj. La plej granda pasio de Halina estis Esperanto. Per Esperanto ŝi unuigis homojn, instruis amikecon, fratecon, montris la mondon kaj promocis la regionon de Nowy Sącz. Pro sia laboro ŝi ricevis multajn meritmedalojn kaj distingaĵojn, interalie en 2017 la Ora Kruco de Merito.
Halina Komar restos en niaj memoroj kaj koroj kiel nekutima homo kaj amiko. Ni adiaŭos ŝin vendrede, la 17-an de februaro en la ĉapelo de la tombejo en Biegonice je la 10.30 matene.
Ripozu en paco!
Sekva kluba renkontiĝo de Interkultura Eduka Centro membroj okazis. Tio estis ankoraŭ la Kristnaska periodo do ne mankis Novjaraj akcentoj. En la ĉambra etoso en MOK la esperantisoj kantis kristnaskajn pastoralojn en Esperanto kaj en la pola lingvo. La teatra grupo „Gwiazdeczki”, funkcianta ĉe SUTW, en kiu superas membrinoj de nia asoco prezentis belan kristnaskan spektaklon kaj bondeziris.
Ilin antaŭis la informo pri la eminenta esperantisto Ludoviko Zaleski-Zamenhof. La figuro de Ludoviko Zalewski – Zamenhof (la nepo de Ludoviko Zamenhof) priskribis Wanda Śmigielska.
La plej intresa, pli longa ol unu horo, punkto de la programo estis la prelego de unu el niaj membroj, emerita maristo – Chiefa Eng. Jarosława Szewczyka pri epizodoj el lia marista vivo komencante de Mara Akademio en Szczecin. Gvida motivo estis la historio de la pasaĝera ŝipo/pramo HSC (High Speed Craft) Boomerang de ĝia naskiĝo en Aŭstralio en 1996 ĝis la fino de ĝia ekzisto en Venesuelo en 2018. Tiu ĉi ŝipo determinis en tia tempo, la plej modernajn trendojn en rapida pasaĝera transporto kaj estis la fiero de Pola Komerca Marino. Ni spektis mallongajn filmojn, ĉefe el Aŭstralio pri elektitaj maraj temoj inkluzivitaj la elementojn de Aborigena kulturo, historion de maraj kutimoj kaj ĉio muzike priilustrita per “kubrikaj” kantoj kaj belaj ŝantoj.
Ni ankaŭ havis la edukan elementon, nome la kurta lekcio de Bożena Kocyk priparolantaj metodojn uzatajn en adulta edukado, precipe “blended method”.
La renkontiĝo kun la riĉa programo estis ankaŭ la ŝanso al liberaj konversacioj ĉe kuko kaj kafo. La partoprenantoj de la renkontiĝo dankas al tiuj, kiuj prepares siajn prezentadojn.
En la tago 6.12.2023 en Urba Kultura Centro en Nowy Sącz okazis solena renkonto de Interkultura Eduka Centro membroj por ke celebru 163 datrevenon de Ludwik Zamenhof naskiĝo. Tio estis unu el multaj kunvenoj en tiu-ĉi tempo organizataj en Pollando kaj en la tuta mondo dediĉitaj al Esperanto.
Pri tio , kiom multe da ili kaj kiel organizataj, oni sciigas el la portalo „Eventa Servo” kie estas publikigitaj tre interesajn informojn pri esperanta movado. Nia renkonto ankaŭ estis tie priskribita. En la programo troviĝis:
- bonveno kaj prelego de la nova prezidantino Bożeny Kocyk pri historio kaj rolo de Esperanto kaj la angla en la nuntempa mondo,
- historio de Esperanto en Nowy Sącz antaŭ la milito prezentita de Jolanta Kieres baze de memoraĵoj de M.Kostecki,
- historio de Esperanto post la milito prezentita de Krystyna Stendera , la filino de multjara aktivulino de la loka esperanta asocio,
- mallonga historio de CEM prezentita de Maria Baran,
- monodramo „Doktoro Esperanto” skribita de la italo Mario Mieliucci ekstraordinare ludata de Helena Biskup,
- minisceno en Esperanto prilaborita de niaj koleginoj el Jolanta Kieres grupo,
- Roman Dobrzyński filmo pri 72 Universala Kongreso en Varsovio.
La celebrado daŭris kelkajn horojn do estis etmanĝaĵoj. toastoj kaj bongusta torto en esperantaj koloroj.
Notojn skribis kaj filmeton rekordis la redaktoro de la loka gazeto „Sądeczanin Info”.
Bożena Kocyk
