jarek
La sekva ĉi-jara kluba kunveno de la asocio “Centro de Interkultura Edukado” okazis la 3-an de marto 2025. La ĉefa temo estis esperanto. La okazo por elekti tiun temon estis la datreveno de la forpaso de Halina Komar – fondinto de nia asocio, same kiel la fino de la lernado de la esperanta lingvo kaj la defendo de la diplomiĝa laboro fare de Lidia Helena Komar en la Interlingvistikaj Studoj ĉe la Universitato Adam Mickiewicz en Poznań.
Dum la kunveno ni memoris Halinan kaj interparolis kun Lidia, kiu estas la nepino de forpasinta Halina Komar.
La intereso de Lidia pri esperanto kaj ĝia ideo estis inspirita de la sinteno de ŝia avino Halina. Lidia partoprenis multajn eventojn kaj agadojn organizitajn de forpasinta Halina. Ŝi majstre regis la lingvon esperanto kaj finis metodikan trejnadon pri instruado de esperanto “Instruista Trejnado” kadre de internacia projekto “Erasmus+”.
Kune kun aliaj partoprenantoj de la interlingvistikaj studoj (el Britio, Ĉeĥio, Ĉinio, Francio, kaj Pollando) en septembro 2024 ŝi trapasis kompleksan ekzamenon pri esperanta lingvo, esperanta kulturo, kaj la historio de la esperanta movado. Krome, parto de la ekzameno estis gvidi lecionon pri esperanto antaŭ ekzamenkomisiono, kiun ŝi antaŭe preparis. La mentoro de la diplomiĝaj verkoj en la kampo de metodiko estis Katalin Kovats (hungarino loĝanta en Nederlando, eminenta edukistino de esperanto, kreinto de la retejo Edukado.net, kaj direktoro pri ekzamenoj ĉe UEA). Lidia verkis laboron titolitan “Halina Komar kaj ŝia socia agado” (“Halina Komar kaj ŝia socia agado per esperanto”). La temon de la laboro proponis al ŝi Katalin Kovats, kiu bone konis Halinan Komar kaj plurfoje partoprenis niajn eventojn en Nowy Sącz.
Recenzanto de la laboro estis Barbara Pietrzak (propagandistino de esperanto, pola esperantistino, radia ĵurnalistino, kiu gvidas Polan Retan Radion, antaŭe membro de la estraro de UEA, kaj membro de la Akademio de Esperanto). La estro de la Eksterstudiaj Postdiplomaj Interlingvistikaj Studoj kaj de la Fako de Ugrofina Filologio ĉe la Universitato Adam Mickiewicz ĝis 2024 estis prof. Ilona Koutny (hungara lingvisto loĝanta en Pollando).
Bedaŭrinde, en 2024 okazis malfavoraj eventoj por esperanto en nia lando. Nome, en Poznań ĉe la universitato, post 26 jaroj, esperantaj interlingvistikaj studoj finiĝis, kaj por la lasta fojo okazis la kulturfestivalo de esperanto “Arkones”.
Danke al Lidia pro ŝia partopreno en la kunveno, ni deziras al ŝi, ke ŝia kono de esperanto kaj kvalifikoj por gvidi lingvajn kursojn povu esti utiligitaj por la bono de la esperanta movado.
Bożena Kocyk
En la 12-an de februaro membroj de Centro de Interkultura Edukado partoprenis la busan ekskurson al la salminejo en Wieliczka. Nia ĉiĉeronino estis Magda Tatara ,profesia franca kaj esperanta gvidantino de la salminejo.
Post belegaj impresoj de la mondfma muzeo ni forveturis al Manggha -la Centro de Japanaj Artoj en Krakovo kaj spektis tie 3 ekspoziciojn.
Luj el ni vidzitis la centron la unuan fojon. Ambaŭ lokoj estas tre gravaj kaj valoraj punktoj sur la kultura mapo de nia regiono.
La 3-an de februaro, ĉe la dua renkontiĝo de nia Asocio en ĉi tiu jaro, ni havis la honoron gastigi eksterordinaran gaston, la artiston, pentriston, kaj konserviston de artaĵoj Józef Stanisław Stec.
Li estas konata en Nowy Sącz artisto, posedanto de la Ateliero de Plastika Arto kaj Konservado ARStec, fondita en 2007, kiu inkluzivas la kompleksan konservadon de arkitektura heredaĵo, artaĵoj kaj objektoj de artaj metioj.
Ekde 1992 li loĝas kaj kreive laboras en Nowy Sącz. Li estas membro de ZPAP ekde 1989. En vivo kaj arto li sekvas la “leĝon de bona daŭrigo”. La Ministro de Kulturo kaj Nacia Heredaĵo kaj Sporto, prof. Piotr Gliński, en rekono de liaj meritoj por pola kulturo, donis al li la bronzan medalon “Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.
Dum la renkontiĝo, ni havis la plezuron aŭskulti la prelegon “Nawojowa – mia amo, notoj el konservadaj laboroj ĉe la Palaco de Grafo Stadnicki”. La aŭtoro dividis siajn impresojn pri la konservada laboro sur la fasado:
kaj en la internoj de la palaco en Nawojowa:
Ĉiu, kiu estis aŭ pasis tra Nawojowa, memoras, ke la palaco estis ruiniĝanta kaj diseriĝanta ruino pri kiu neniu prizorgis.
En 2013, Krzysztof Mańkowski, posteulo de graf. Adam Stadnicki, diris: “Ni nun havas multon da laboro antaŭ ni. Ni volas servi al la tuta komunumo por ke Nawojowa denove fariĝu – kiel en tempo de mia praavo – grava loko por la regiono. Ĉar ne estas tiel, ke ni hodiaŭ reakiris la palacon kaj morgaŭ ni tie loĝos. Tio postulas tempon. Necesas fari precizan projekton – ĉar tio estas objekto kun historia valoro, sub konservatoria protekto, kaj paŝo post paŝo ni revivigos ĉion tie.”
En 2014, la Ministro de Agrikulturo kaj Kampara Evoluo decidis restarigi la Palac- kaj Parkan Komplekson en Nawojowa al la posteuloj de graf. Adam Stadnicki. La tiama prezidanto de la nova Sącz-distrikto, Jan Golonka, subskribis dokumenton “transdonante la posedaĵon” de la palaco kaj donis ĝin al Andrzej Mańkowski – la heredianto de la grafo.
Speciala kompanio estis fondita, kiu preparis planon por la reviviĝo. Ĝia ĉefa celo estis – laŭ la intenco de la posedantoj – krei en la palaco Domon de Kreiva Laboro, kie eblos disvolvi la kulturan kaj sciencan agadon.
Ankaŭ okazos konferenca-scienca-komerca centro, hotelo, konferencĉambro, restoracio kaj teĉambro. La parko ankaŭ estos aranĝita. Ili restarigos ĝian ordon, kiu iam estis angla ĝardeno, planita de Edward Stadnicki en la 1840-aj jaroj, kie ĝis hodiaŭ kreskas malnovaj kverkoj, platanoj, tujoj kaj cipresoj.
La renovigo de la palaco komenciĝis en 2019, kaj la laboroj estas faritaj de la Nowy Sącz-kompanio Erbet. La konservadaj laboroj estis komisiitaj al la kompanio de Józef Stanisław Stec. La fasado de la konstruaĵo estis renovigita, dum intensaj rekonstruktaj laboroj daŭris interne. Sur la turo estis instalita horloĝo, kaj interne ĝi estis renovigita kun historiaj brikoj kaj multaj polikromioj. La fenestra kaj porda ligna laboro estis rekonstruita, kaj en la plej malnova flugilo de la palaco estas plenumata ŝtupo post ŝtupo.
Dum la prelego, per dekduoj da fotoj ni ekkonis la stadiojn de la konservado de la monumento, ĝian staton antaŭ la komenco de la laboroj kaj poste la reveno de la brilo de la fasado kaj internaj spacoj danke al la konservada arto de Józef Stanisław Stec kaj liaj kunlaborantoj.
La ĉefa fazo de la laboroj estis finita, kaj ilia daŭrigo dependos de pliaj komandoj de la posedantoj de la palaco. Tamen, ni ricevis vidigojn de la fino de la internaj spacoj kun la belege desegnitaj lignaj laboroj. Ni deziros al la posedantoj, ke ili povu restarigi la objekton al sia iama splendo kiel eble plej baldaŭ.
Traduko Bożena Kocyk
La 13-an de januaro 2025 okazis la unua kluba kunveno de la membroj de la Centro de Interkultura Edukado en Nowy Sącz.. La programo de la kunveno estis riĉa kaj varia:
Nia amikino, Maria Baran, prenis nin en virtualan vojaĝon al Nov-Zelando. Ŝi prezentis raportojn pri sia “Vojaĝo de la Vivo” – kiel ŝi mem diris – al Aŭstralio kaj de tie kune kun sia filino al Nov-Zelando. Ni havis la ŝancon malkovri la belecojn, riĉecon kaj diversajn pejzaĝojn, la kulturon de la ekzotika lando por ni – la Lando de la Longa Blanka Nubo, situanta en la Pacifiko. Ĉi tiu lando estas la plej malproksima de Pollando (pli ol 17 000 km), kaj ĝi estas nur 1 600 km for de Aŭstralio.
Ŝi montris al ni la belajn urbojn en la Suda Insulo – Christchurch, Queenstown, Kaikoura, kaj ankaŭ la brilajn lagojn Wekatipu, Tepako, same kiel la akvotrason Milford Sound, de kie etendiĝis montaj panoramoj kun multaj akvoputoj. En la Suda Insulo troviĝas la Suda Alpoj – la plej alta pinto, la Cook-Monto (3754 m sur la marnivelo) kaj la Tasman-glaciejo (29 km). Belaj bildoj sur granda ekrano permesis al ni admiri tiujn ĉarmajn pejzaĝojn, kie Maria piediris kaj fotis. Ŝi observis fokojn, kuŝantajn sur rokoj, akvofluojn de akvoputoj, gregojn de ŝafoj kaj cervoj. En la kadroj ŝi ankaŭ registris endemajn speciojn kiel kiwi, kanguroj…, kaj ankaŭ renkontojn kun la popolaro kaj kulturo de la Maoroj. La riĉa fotografia dokumentado kaj la rememoroj de Maria transportis nin al tiuj mirindaj lokoj. Maria ankaŭ rakontis pri la evoluo de la lingvo Esperanto en Aŭstralio kaj Nov-Zelando.
La periodo de Kristnasko estas tempo por kanti kantojn. La kantoj de Kristnasko, preparitaj de la grupo de esperantistoj de amikino Jola Kieres, sonis bele, akompanataj de Alicja Skalska. Ili estis kantitaj de ĉiuj en Esperanto kaj en la pola lingvo danke al la teknika subteno de Jarek Szewczyk.
Organizaĵaj aferoj estis ankaŭ diskutitaj, rilate al la planitaj edukaj kaj kulturaj ekskursoj al Wieliczka kaj Krakovo, same kiel al Toruń, invitite de tieaj esperantistoj.
Ĉe la fino de la kunveno, tiuj, kiuj veturis al Brno en Ĉeĥio por la Monda Kongreso de Esperanto, estis informitaj pri la programo kaj detaloj de la vojaĝo.
Krystyna Słaby
La 09-an de decembro 2024 je la 15-a horo, la membroj de la Centro por Interkultura Edukado renkontiĝis ĉe la evento ligita kun la 165-jara naskiĝdatreveno de Ludoviko Zamenhof, t.e. la “Zamenhofa Tago”.
Renkontaj Detaloj:
1. Bonvenigon kaj aktualajn informojn prezentis Bożena Kocyk en Esperanto, kun traduko de Jolanta Kieres.
2. “Parolado” de Ludoviko Zamenhof kaj lia filino Lidia Zamenhof estis montrita sur ekrano kaj preparita per artefarita inteligenteco de nia specialisto kaj entuziasmulo pri novaj teknologioj, Jarosław Szewczyk.
3. La Esperanta Himno – ĉiuj ĉeestantoj kantis kun akompanimentado de akordiono de Alicja Skalska (la kantotekstoj estis montritaj sur ekrano).
4. “Esperantistoj amuze” – preparita de Jolanta Kieres.
La esperantistoj de la marda kurso recitigis sinsekve 10 strofojn de la poemo de Julio Baghy “Estas mi Esperantisto”, kaj poste, la esperantistoj de la ĵaŭda kurso prezentis versojn de Roman Dobrzyński titolitaj Perfekta kaj Difekta, Saĝo post Damago, Belulo, Fremdaj kaj Propraj, Libereco, Potenco de Entuziasmo, el la verko Verda Simio.
5. Intervjuo inter Maria Baran kaj Krystyna Dulak-Kulej; poeto, esperantistino kaj vojaĝanto. Temis pri malpli formala memoro pri vivo, hazardaĵoj kaj okazaj decidoj, kiuj kondukis al ŝanĝoj de loĝloko kaj interesaj vojaĝoj.
6. Kanto de esperantaj kantoj kun akompano de akordiono.
7. Degustado de Zamenhofa kuko kaj diskutoj en la kuluaroj finfine fermis la eventon.
Raporto pri la evento en mallonga formato estis registrita de
Ewa Merha
La 4-an de novembro 2024 okazis plia kluba kunveno de la membroj de la Centro de Interkultura Edukado (CEM). Novembro, monato de la datreveno de la reakiro de sendependeco de Pollando post 123 jaroj da okupacio, estis taŭga momento por organizi kunvenon rilatan al tiu ĉi grava evento.
Komence de la kunveno, la prezidanto de CEM, Bożena Kocyk, dankis la partoprenantojn de la projekto „Scio de fremdaj lingvoj vastigas horizontojn” pro ilia engaĝiĝo kaj fruktodona kunlaboro. La fina raporto de la projekto estis tute aprobita, kio ebligis la translokigon de la lasta pago, 20% de la projekto-valoro, de la Nacia Agentejo al la konto de la asocio.
En la plua parto de la kunveno, ni aŭskultis enkondukan parolon kaj spektis filmon preparitan de nia kolego Jarosław Szewczyk pri Bronisław Piłsudski, frato de Józef Piłsudski.
Bronisław estis ekzilito kaj etnografo, kiu studis la popolojn kaj kulturojn de Proksima Oriento, precipe la Aina popolo. Pro sia partopreno en atenco kontraŭ caro Aleksandro la 3-a, li estis kondamnita al mortpuno, kiu poste estis ŝanĝita al ekzilo kaj punlaboro en Saĥaleno. Li edziĝis al parencino de ainua estro, kun kiu li havis du infanojn.
Japana esperantisto Teruo Matsumoto, kiu loĝis en Pollando, ankaŭ interesiĝis pri la figuro de Bronisław Piłsudski. En la filmo aperis li mem, kaj kiel vicprezidanto de la Pola Asocio de Esperantistoj, Matsumoto ofte rakontis pri Bronisław dum esperantistaj kunvenoj.
La kunveno finiĝis per komuna kantado de patriotaj kantoj kun akordiona akompano de nia kolegino Alicja Skalska.
Bożena Kocyk
Laŭ la statutaj postuloj kaj regularoj pri la agado de neregistaraj organizoj, la 07.10.2024 okazis la Ĝenerala Asembleo de la Membroj de CEM, en kiu oni elektis la estraron por la venonta trijara oficperiodo kaj informis pri la laborplanoj por la venonta jaro. La estrara konsisto ne ŝanĝiĝis. La nomoj de la membroj estas publikigitaj en la retejo de CEM.
Nova persono, Ewa Merha, aliĝis al la Revizia Komisiono. Alicja Skalska denove estis elektita kiel prezidantino, kaj Zofia Homoncik kiel membro. Kadre de la statutaj agadoj, la kursoj de Esperanto kaj angla lingvo, same kiel la monataj klubkunvenoj, daŭros. Ni invitos interesajn gastojn aŭ niaj membroj prezentos proprajn prelegojn.
Oni informis pri la ekspozicio planata por la jaro 2025 de la Muzeo de la Sądecka Tero en kunlaboro kun CEM en la Galica Urbo, dediĉita al Esperanto. En la kadro de lingvo-turismaj ekskursoj, estas planata vojaĝo al Toruno, kie ni renkontiĝos kun lokaj esperantistoj, kaj ankaŭ vojaĝo al la Internacia Esperanto-Kongreso en Brno, Ĉeĥio, en julio 2025.
Ni instigas ĉiujn aktive partopreni en la agadoj de nia asocio.
Bożena Kocyk
La 24-an ĝis la 31-an de aŭgusto en Montecatini Terme apud Florenco okazis la naŭdeka kongreso organizita de Itala Esperanto Federacio. En ĝi partoprenis pli ol 200 personoj, el kiuj la dua plej granda nacia grupo estis poloj.
La programo estis, kiel kutime, riĉa: seriozaj kaj malpli seriozaj prelegoj, atelieroj, koncertoj, kaj vasta elekto de ekskursoj. La ĉefa temo de la kongreso kaj samtempe la temo de la ĉefa seminario estis “Esperanto por lingva kaj interkultura kompeten”. Ĝin gvidis Duncan Charters, prezidanto de UEA ekde 2019, kaj profesorino de la Universitato Adam Mickiewicz en Poznano, Ilona Koutny.
Bedaŭrinde, la Interlingvistikaj Studoj pri Esperanto gvidataj de la profesorino ĉi-jare finas sian agadon. Ankaŭ Arkones – Artaj Esperanto-Tagoj en Poznano okazis la lastan fojon. Do, du gravaj elementoj en la Esperanto movado malaperis el la kalendaro de eventoj.
El la multaj prelegoj, oni povis elekti, ekzemple, “Esperanto en Madagaskaro” de Ulrich Matthias aŭ “La reala situacio en Ukrainio” spertoj kaj pripensoj” de Evheno Kovtonjko. Ĉiutage matene en la parko okazis jogaj ekzercoj kaj meditadoj gvidataj de Clarissa Sabatini (vespere ŝi ankaŭ ludis harpon, gitaron kaj kantis). La vesperoj, tradicie dediĉitaj al muziko, estis pliriĉigitaj de tiaj gigantoj kiel JoMo, franca kantisto kaj gitaristo, kiu entuziasmigis ĉiujn al danco kaj kanto, kaj “Kajto”, nederlanda paro, kiu ludis multajn instrumentojn kaj kantis ne nur en Esperanto.
Domaĝe, la lasta koncerto, kiu fermis la kongreson, estis tro serioza kaj havis tiel ambician muzikan-poezian repertuaron, ke multaj homoj forlasis la spektaklon dum ĝi. Iel, ŝajnas, ke italaj esperantistoj ne komprenas (la sama afero okazis dum la Universala Kongreso en Torino), ke la kongresanoj estas tre diversa, internacia publiko, ne nur amantoj de tre serioza muziko kaj simbolisma, malfacila poezio. Plejparte ili atendas pli malpezan distron, kio tamen ne signifas malaltan nivelon.
La kongreso tamen plenumis sian plej gravan rolon integrante la Esperantan komunumon kaj donante ŝancon por renkonti novajn kaj malnovajn konatojn. Ni esperu, ke ne mankos homoj, kiuj havos sufiĉe da entuziasmo, forto kaj tempo por organizi tiajn eventojn.
Bożena Kocyk
De la 18-a ĝis la 21-a de julio 2024, kvar personoj de nia Esperanta Asocio partoprenis la 41-an Polan Kongreson de Esperanto en Kalisz. La honoraj patronoj de la Kongreso estis: la Urbestro de Kalisz, Krystian Kinastowski, kaj la rektoro de la Universitato de Kalisz, profesoro Andrzej Wojtyła. La kongreson organizis la esperantista grupo de Kalisz.
La unua tago de la kongreso, ĵaŭdo la 18-a de julio, komenciĝis per ekskurso. Ĉiuj kongresanoj (150 personoj) havis la eblon viziti la Kastelon de la Czartoryski-princoj en Gołuchów kaj promeni tra la parko ĉirkaŭanta la konstruaĵojn, kaj poste vidi Russów, kie troviĝas bieno, en kiu naskiĝis Maria Dąbrowska. Posttagmeze ni partoprenis piknikon en la universitata komplekso. Dum la pikniko oni povis aŭskulti la grupon “Kajto”, kiu venis el Nederlando kaj kantis en Esperanto, lude al diversaj instrumentoj. Belan tenoron ankaŭ kantis Wojciech Ławnikowicz. La muziko estis akompanata de grupaj dancoj kaj komuna amuziĝo. Ĉirkaŭ la 21-a ni revenis al la loĝejo. En nia kazo, tio estis la studenta hejmo “Bulionik”.
Vendredo, la 19-a de julio, estis la tago de la oficiala komenco de la Kongreso. Post la bonvenigo de la invititaj gastoj kaj partoprenantoj de la Kongreso fare de Robert Kamiński, prezidanto de la Estraro de PZE, la inaŭguran prelegon faris profesoro Krzysztof Walczak. Post li, ĉe la piano ludis Aleksandra kaj Julia Czajka. Post mallonga paŭzo, ĉiu partoprenanto povis aŭskulti elektitajn prelegojn, kiuj okazis en la ĉefa aŭditorio de la Universitato de Kalisz, kaj kies temoj estis rilataj al la historio de Kalisz, la esperanta movado en ĉi tiu urbo, aŭ Ludwik Zamenhof mem kaj lia ideo krei universalan lingvon. Ĉirkaŭ la 18-a horo, en la aŭditorio okazis koncerto de la ĵazbando de Maciej Fortuna, kaj vespere en la urbocentro de Kalisz denove ludis la grupo “Kajto”.
Sabato, la 20-a de julio, komenciĝis per vizitado de Kalisz. De la 9-a ĝis la 13-a ni vidis kun gvidanto la ĉefajn historiajn konstruaĵojn de la urbo kaj plantis memorigan kverkon en la urba parko. Posttagmeze, en la studenta hejmo “Bulionik”, okazis pluaj dudekminutaj prelegoj, kies temoj estis tre diversaj. Vespere estis planitaj prezentoj de esperantistaj organizoj, kies reprezentantoj ĉeestis la kongreson. La unua estis la Centro de Interkultura Edukado el Nowy Sącz, kiu prezentis sian lastatempe finitan Erasmus+ projekton titolitan “Scio de fremdaj lingvoj disvastigas horizontojn”. Je la fino de la vespero en la studenta hejmo koncertis: Wojciech Ławnikowicz, Maria Getko, “Kajto” kaj Świętosław Fortuna.
Dimanĉo, la 21-a de julio, estis la lasta tago de la Kongreso. Post matenmanĝo, inter la 10-a kaj 13-a, Bożena kaj Marian Kocyk prezentis prelegon pri la Universala Esperanta Kongreso en Torino en 2023. Ĉirkaŭ la 13:30, Robert Kamiński resumis la Kongreson kaj dankis la partoprenantojn el Pollando kaj eksterlando, same kiel la organizantojn.
La Kongreso en Kalisz faris al ni grandan impreson. Impone estis la efika organizado kaj administrado de la 150-persona grupo de partoprenantoj. La diverseco de la prelegoj, la komunaj koncertoj kaj amuziĝoj kreis okazon por interesaj konversacioj, ebligis konatiĝi pli proksime kun aliaj homoj kaj krei novajn kontaktojn ne nur kun polaj esperantistoj, sed ankaŭ kun tiuj, kiuj venis al la Kongreso el Francio, Germanio, Slovakio kaj Italio.
Tradukita de AI
