jarek
Kun granda malĝojo ni ricevis la sciigon pri la forpaso de Roman Dobrzyński. Li estis por ni ne nur kara amiko, sed ankaŭ homo kun eksterordinara sentemo, inteligenteco kaj humuro, kiuj povis heligi eĉ la plej malfacilajn momentojn.
Roman estis elstara esperantisto, kies pasio pri la lingvo Esperanto transformiĝis en konkretajn verkojn. Li verkis librojn, kiuj ne nur propagandis tiun lingvon, sed ankaŭ montris ĝian belecon kaj ĉeeston en la mondo, en homoj, kulturoj kaj ĉiutagaj rakontoj.
Per siaj filmoj li prezentis la agadon de esperantistaj medioj sur diversaj kontinentoj, interalie en Japanio kaj Brazilo, tiel alproksimigante la ideon de Esperanto al miloj da homoj kaj igante la ideojn de reciproka kompreno kaj malfermiteco pli palpeblaj.
Ni perdis ne nur mirindan fakulon kaj ambasadoron de la ideo, kiu kunigas homojn trans limoj, sed ĉefe bonan, saĝan kaj bonvoleman homon. Liaj kreado, laboro kaj ĉeesto por ĉiam restos kun ni — en niaj memoraĵoj, konversacioj kaj en liaj verkoj, kiuj daŭre inspiros.
La Regiona Muzeo en Nowy Sącz kune kun la Centro por Interkultura Edukado organizis ekspozicion titolitan „Esperanto ekster tempo kaj spaco”. La ekspozicio daŭros tri monatojn kaj troviĝas en la urbodomo de la Galicia Urbeto. Ĝi estis solene malfermita la 7-an de novembro 2025.
Paneloj en Esperanto kaj la pola lingvo, prezentantaj la vivon kaj atingojn de Ludwik Zamenhof, kaj multajn interesajn informojn pri la esperanta movado en Pollando kaj eksterlande, estis preparitaj en 2017 okaze de la 100-jariĝo de Zamenhof. Tiu jaro estis proklamita de UNESCO kiel la Jaro de Zamenhof (kune kun Tadeusz Kościuszko), laŭ propono de la Ministerio pri Kulturo kaj Nacia Heredaĵo, kaj nerekte laŭ peto de polaj esperantistoj.
Samtempe finiĝis plurjara penado por enskribi Esperanton en la Liston de Nemateria Kultura Heredaĵo en Pollando. Unu el la paneloj prezentas la momenton de transdono de la decido al Halina Komar kaj Kazimierz Krzyżak fare de vicministro de la Ministerio pri Kulturo.
Kune kun la paneloj estis eldonita broŝuro kun la samaj fotoj. La eldonintoj estis la Ministerio pri Kulturo, la Pola Ambasado en Seulo kaj la Centro por Interkultura Edukado. La ambasado en Sud-Koreio estis engaĝita ĉar en Seulo en 2017 okazis la Universala Kongreso de Esperanto kun partopreno de pli ol 1000 homoj el dekoj da landoj.
La broŝuro estis eldonita en Esperanto kaj la angla por atingi kiel eble plej vastan ne-pollingvan publikon.
La programo de la malferma ceremonio inkludis oficialan bonvenigon de la gastoj fare de la vicdirektoro de la muzeo, bonvenigon fare de la prezidanto de CEM kun dankoj al la muzeaj laborantoj pro ebligo prezenti la atingojn de esperantistoj al pli vasta publiko.
Specialaj dankoj apartenas al Alicja Skalska, Maria Baran, Jarosław Szewczyk kaj Marian Kocyk pro ilia laboro en organizado de la ekspozicio.
Post spektado de simula bonvenigo fare de Zamenhof mem (kun uzo de Artefarita Inteligenteco), ni kantis la esperantan himnon kun akompano de Alicja Skalska sur akordiono.
Sekvis prelego de Maria Baran „115 jaroj da Esperanto en Nowy Sącz”.
Ni eksciis multajn detalojn pri la agado de la filio de la Pola Asocio de Esperantistoj en Nowy Sącz, kaj ankaŭ pri la agado de CEM, kiu ekzistas ekde 2012 kiel sendependa ne-registara organizo kun pli vasta gamo da interesoj. Al la kursoj de Esperanto ni aldonis kursojn de la angla lingvo.
Fine ni levis toston por la sukcesa entrepreno kaj ĝuis torton en blank-verda koloro – la koloroj de Esperanto. La gastoj povis ankaŭ rigardi en vitrinaj ekspozicioj diversspecajn eldonaĵojn en Esperanto.
Bożena Kocyk
Inter la 20-a kaj 25-a de oktobro 2025, Nowy Sącz estis vizitita de grupo da Litovoj el la Universitato de la Tria Aĝo en Panevėžys. Nia asocio riĉigis ilian restadon per partopreno kaj organizado de pluraj programeroj, des pli ke la vizito okazis kadre de la Erasmus-programo, en kiu ankaŭ CEM estas engaĝita. Unu el la partoprenantoj estis litova esperantistino, kiu montriĝis neanstataŭigebla, ĉar Esperanto estis nia ĉefa komuniklingvo.
Unu el la membroj de CEM – Marian Kocyk – gvidis la grupon tra Nowy Sącz, montrante la plej interesajn lokojn kaj la plej gravajn historiajn monumentojn de la urbo.
La sekvan tagon okazis renkontiĝo inter membroj de CEM kaj la litova grupo, dum kiu ni parolis pri la agado de niaj asocioj kaj la specifeco de laboro kun senioroj.
Bożena kaj Marian Kocyk ankaŭ akompanis la grupon al Kamienna, al la centro “Miodna Klinika”, kiu okupiĝas pri apiterapio. Tie okazis atelieroj gvidataj de fakulo pri abelbredado kaj rilataj temoj. Ankaŭ tie Esperanto tre utilas por tradukado.
La lasta programero, flanke de ni, estis la prezento de B.M. Kocyk “Dubajo – lukso en la dezerto” kun belaj fotoj el la vojaĝo kaj interesaj informoj pri la Unuiĝintaj Arabaj Emirlandoj.
La gastoj el Litovio certe forportis belajn memorojn pri sia restado en nia urbo.
Bożena Kocyk
En la Publika Biblioteko en Nowy Sącz okazis kluba renkontiĝo de la membroj de CEM, kiu malfermis la novan jaron de agado de la asocio.
La unua punkto de la programo estis prezento de rememoroj kaj fotoj el vojaĝo al la Unuiĝintaj Arabaj Emirlandoj, preparita de Bożena kaj Marian Kocyk, titolita “Lukso en la Dezerto”. Tiu parto de la renkontiĝo estis malferma al la publiko kaj kunvenigis multajn vojaĝemulojn kaj regulajn partoprenantojn de eventoj organizitaj de la biblioteko.
Komence ni konatiĝis kun kelkaj detaloj pri la historio, geografio kaj ekonomia situacio de la Emirlandoj.
La plej grava inter ili estas Dubajo, kiu dum 60 jaroj transformiĝis el urbo kun 60 mil loĝantoj al metropolo kun pli ol 3 milionoj. Enormaj naftorezervoj ebligis investojn nekonatajn al aliaj lokoj. Tie troviĝas la plej alta konstruaĵo en la mondo – Burĝ Ĥalifa kun 150 etaĝoj, el kiu malfermiĝas panoramo al la tuta ĉirkaŭaĵo. Alia impona konstruaĵo, en formo de velo, estas Burĝ al-Arab – la plej alta kaj superluksa hotelo en la mondo.
Sendube la plej granda atrakcio estas la palmaraj insuloj – artefarite konstruataj teritorioj en formo de palmarbo kun trunko kaj folioj, konektitaj al la kontinento. Sur ili oni konstruis loĝdomojn, hotelojn, butikcentrojn 
kaj amuzparkojn. Nur unu el la insuloj estis finita, ĉar neatenditaj malfacilaĵoj malrapidigas la konstruadon de la aliaj du.
Atrakcio en tute alia stilo estas la Mirindaj Ĝardenoj, kun objektoj en natura grandeco, ekzemple aviadilo farita el floroj. Entute oni uzis 1.500.000 florojn en la tuta ĝardeno. En Abu Dhabi indas viziti la moskeon de Ŝejko Zajed kaj la prezidentan palacon.
En la dua parto de la renkontiĝo, jam nur por la membroj de CEM, oni diskutis la laborplanon por la venonta sezono. Daŭros kursoj de Esperanto kaj la angla lingvo, klubaj renkontiĝoj kaj ekskursoj. En kunlaboro kun la Regiona Muzeo en Nowy Sącz estos malfermita ekspozicio titolita “Esperanto – fenestro al la mondo”, kaj kiel ĉiujare okazos la Zamenhof-Tagoj en decembro.
Bożena Kocyk
La Centro por Interkultura Edukado subtenis tre interesan iniciaton por promocii nian lokan artiston Stanisław Chomiczewski, loĝantan en Uhryń.
La 27- an de septembro 2025 okazis en la hotelo Galaxy en Krakovo la vernisaĝo de la ekspozicio “Arto, kiu tuŝas”. Dum la ceremonio okazis aŭkcio de la verkoj de la artisto, kies enspezo subtenos la bonfarajn agadojn de la Lions-kluboj en Krakovo – la ĉefaj organizantoj de la ekspozicio kaj vernisaĝo. Kiel interesa parto de la programo, ni povis vidi kaj partopreni fotoseancon kun la aŭtoro antaŭ la hotelo sur vera ĉevalo, partopreni en la aŭkcio de pentraĵoj kaj en la lotumado de pentraĵo inter la aĉetantoj de la ekspozicia katalogo.
Studentinoj de la Krakova Flamenco-Lernejo plibeligis la ceremonion per mirinda flamenco-danca spektaklo. Kelkaj membroj de CEM havis la plezuron partopreni en ĉi tiu evento.
“La pentraĵoj de Chomiczewski instruas al ni pri Pollando, konsciigas nin pri nia identeco. Ili transportas nian egoisman kaptitecon en la ĉiutaga ‘mi’ al metafizika spaco, kiu donas senton de aŭtentika libero” – Zofia Weiss, artkritikisto.
Bożena Kocyk
Strona www artysty Profil FB artysty
Inter la 20-a kaj 24-a de aŭgusto 2025 okazis la sekva kongreso, ĉi-foje en Piotrków Trybunalski. La urbo situas en la centro de Pollando kaj estas fama pro tio, ke dum preskaŭ du jarcentoj tie okazis la Kronaj Tribunaloj – la plej altaj tribunaloj de la tiama pola-litova ŝtato.
En la kongreso partoprenis 77 personoj, el kiuj 2 estis eksterlandanoj kaj 3 reprezentantoj de nia asocio. La sidejo, en kiu okazis ĉiuj renkontiĝoj, kunvenoj kaj koncertoj, estis la ejoj de la altlernejo – nome Piotrkowa Akademio. Loĝado estis organizita en la studenta domo de la sama institucio.
En la unua tago oni planis ekskurson por montri al la grupo interesajn lokojn en la ĉirkaŭaĵo. Ili estis:
• Sulejów, kun tre bone konservita komplekso de cisterciana monaĥejo,
• Inowłódz, kun unika romanika preĝejo de Sankta Egidio,
• Spała, kun instalaĵoj por olimpikaj trejnadoj kaj somera ripozejo por la prezidentoj de Pollando,
• Kaj fine, grandegaj betonaj bunkroj por trajnoj en Konewka, konstruitaj dum la Dua Mondmilito de la germanoj por la komandantaro.
En la kongresa programo estis interesaj prelegoj, ekzemple de la redaktoro de Pola Retradio, Maciej Jaskot: “Unu lingvo ne sufiĉas”, kaj de Maciej Zięba: “Afrika filozofio.” Estis ankaŭ prezento de niaj membroj Bożena kaj Marian Kocyk: “Dubajo – lukso en la dezerto.”
Kiel kutime, okazis koncertoj, komuna kantado, dancado kaj kvizoj, kaj dimanĉe – sankta meso en Esperanto.
Okazis ankaŭ la ĝenerala asembleo de la membroj de PEA, dum kiu oni elektis novan estraron kaj revizian komisionon, kaj oni voĉdonis pri necesaj ŝanĝoj en la statuto.
Bożena Kocyk
Inter la 26-a de julio kaj la 2-a de aŭgusto 2025 en Brno, Ĉeĥio, okazis la 110-a Universala Kongreso de Esperanto. La ĉefaj kunvenoj kaj programeroj okazis en la Universitato Mendel, ĉe la Fakultato pri Ekonomiko kaj Administrado (konstruaĵo Q). La ĉeftemo de ĉi-jara kongreso estis: “Esperanto kaj teknologioj kiel pontoj de paco kaj konfido inter la popoloj”. Ĝi resonis en multaj prelegoj, diskutoj kaj forumoj, montrante la aktualecon de la lingvo en mondo, kie komunikado ĉiam pli baziĝas sur ciferecaj iloj kaj novaj teknologiaj solvoj.
Al Brno aliĝis preskaŭ mil kongresanoj – entute 1132 personoj el 63 landoj, el kiuj 947 ĉeestis fizike. La plej grandan parton konsistigis la gastigantoj el Ĉeĥio, sekvitaj de partoprenantoj el Germanio, Pollando kaj Francio. La aĝdistribuo estis tre vasta: la plej juna havis nur unu jaron, dum la plej aĝa estis 98-jara. La mezaĝo estis 58 jaroj, kun mediano je 63. Signife, 135 partoprenantoj estis de TEJO-aĝo (Tutmonda Esperantista Junulara Organizo) montrante, ke la movado plu havas sian junan generacion de daŭrigantoj.
La programo estis riĉa kaj multflanka. La kongreso solene malfermiĝis per ceremonio kun paroladoj de lokaj aŭtoritatoj, gvidantoj de UEA kaj gastoj el diversaj landoj. En la sekvaj tagoj okazis multaj prelegoj kaj temaj sesioj, traktantaj ne nur lingvon kaj kulturon, sed ankaŭ la rolon de Esperanto fronte al tutmondiĝo kaj novaj teknologioj. Kiel ĉiam okazis lingvaj kursoj kaj egzamenoj , movada foiro kaj libroservo
Gravan lokon havis la kultura programo. Ĉiutage oni povis ĝui koncertojn, teatrajn prezentaĵojn, artajn programojn kaj komunajn kantojn, kiuj kunigis la partoprenantojn en salonoj kaj kortoj de la universitato. Organiziĝis ankaŭ ekskursoj en Brno kaj ĝia ĉirkaŭaĵo, per kiuj gastoj malkovris la ĉarman ĉeĥan kulturon, historion kaj nuntempon. Por junuloj estis speciale aranĝitaj renkontiĝoj kaj atelieroj, kiuj favoris interkonatiĝon kaj sperto-interŝanĝon.
La etoson de la kongreso ĉiutage dokumentis la bulteno “Drako de Brno”, kiu enhavis raportojn pri la plej gravaj eventoj, programajn anoncojn kaj intervjuojn kun partoprenantoj. Ĝi estis ne nur informa ilo, sed ankaŭ kroniko de la tuta aranĝo.
La sekva, 111-a Universala Kongreso de Esperanto okazos de la 1-a ĝis la 8-a de aŭgusto 2026 en Graz, Aŭstrio. Jam nun multaj el la ĉeestintoj en Brno anoncis sian partoprenon, kio montras, ke la tradicio de la universalaj kongresoj restas vigla kaj allogas novajn generaciojn.
Krystyna Sochacka
Se vi preferas uzi tekstajn adresojn anstataŭ skani QR-kodojn, jen ili:
Fotoj de partoprenantoj:
https://photos.google.com/u/1/share/AF1QipOjufNYoeoCuvO7bw1Dm1ycwP4icOdnk0txGxhur6xVTdqedF-TekMIVxH7_olHsw?key=QjRFVlh5VGZsWnBpUTJyVU1BTzdfVWZjUXR6QktR
Fotoj de nia grupo:
https://photos.app.goo.gl/fRLSZXJq5tuae3hk8
Ĉijare, por festi la finon de la kursoj de esperanto kaj la angla en CEM, ni elektis la tendaran ejon en pitoreske situanta valo en Uhryń, sub Hala Łabowska.
La 19-an de majo — lundo — bonvenigis nin per malvarmo kaj pluvo. Estis preskaŭ miraklo ekbruligi la fajron, por ne mencii la preparadon de manĝaĵoj.
Feliĉe, vizito al la proksima, privata Galerio de Pentraĵoj de artisto post Krakova Belarta Akademio, s-ro Stanisław Chomiczewski, montriĝis al ni ne nur estetike kaj spirite riĉiga sperto.
La geedzoj Ewa kaj Stanisław Chomiczewski afable disponigis al ni tegmenton super la kapo, pruntedonis grilon kaj gvidis nin tra sia hejmo saturita de la spirito de historio kaj arto.
En la ateliero de la Artisto ni konatiĝis kun lia laboro. S-ro Stanisław rakontis al ni pri la historio kaj la tragika sorto de la Lemkoj, kiuj loĝis ĉi tie antaŭ la Dua Mondmilito.
Komune kantitaj gajaj kantoj de skoltoj kaj el la regiono de Łowczówek, kun akompano de akordiono, inter oleaj portretoj de Marŝalo Piłsudski, aroj da ĉevaloj kaj ĉarmaj pejzaĝoj de nia Sądeczczyzna, plifortigis la magian efikon de tiu loko je la partoprenantoj de tiu mirinda evento. Fine ni ricevis katalogojn de ekspozicioj de s-ro Stanisław kun persona dediĉo kaj subskribo.
Freŝa novaĵo: Dum solena sesio de la Konsilio de la Sądecka Distrikto, okazinta la 13-an de junio 2025, Stanisław Chomiczewski ricevis la insignon “Meritplena por la Tero Sądecka”. Tiu ĉi distingo kronis la 50-jaran artan laboron de la Artisto.
Alicja Skalska, Traduko Bożena Kocyk
De la 7a ĝis la 11a de aprilo 2025, grupo de 20 membroj de nia klubo entreprenis ekskurson al Toruno. La celo, krom renkontiĝi kun esperantistoj, estis viziti unu el la plej belaj kaj riĉaj en monumentoj urboj. La vojaĝo per trajno de Krakovo al Toruno pasis rapide kaj komforte. De la stacidomo ni glate transveturis per taksioj al la hotelo B&B, situanta en la centro de la urbo.
La sekvan tagon, post bongusta matenmanĝo, ni komencis realigi tre riĉan kaj interesan programon por viziti la urbon. Ni vidis la Malnovan Urbodomon, la Urbodomon, la monumenton de Koperniko, la Domo sub Stelo, la Korton de Artuso – interne kun butiko de spickukoj, la monumenton de Flisisto, la Preĝejon de Sankta Spirito, la ĉefan poŝtejon kaj la Preĝejon de Virgulino Maria. Pri ĉiu objekto ni aŭdis mallongan historion kaj kuriozaĵojn rilate al ĝi.
En la Muzeo de Spickukoj, krom viziti eksponaĵojn kun gvidisto kaj gustumi spickukojn, ni partoprenis laborrenkontiĝojn por fari ornamajn spickukojn.
Posttagmeze ni vizitis la Kliniĝintan Turon, la Gotikan Grenejon, la Barokan Grenejon, la Monaĥejon, la Kolombejan Pordegon, la Maristan Pordegon, la Katedralon de Sankta Johano, la Pontan Pordegon, la Burĝan Korton, la Gardoturon kun loĝejo kaj la ruinojn de la teŭtona kastelo ĉirkaŭata de historiaj domoj.
Vespere ni partoprenis unu el la plej famaj kaj plej revoluciaj scenaj verkoj de la 20a jarcento “Jesus Christ Superstar”. La toruna adaptado estis kreita en formo de enmerga teatro – kie la limo inter scenejo kaj spektantaro estas malfortigita, kaj la spektantoj aktive partoprenas en la spektaklo. La gastiga spaco por la spektaklo estis la koncertsalono de la ikona muzika klubo en Toruno “Od Nowa”. La spektaklo havis nekutiman influon sur ni.
La sekvan tagon ni supreniris la observan turon de la Malnova Urbodomo, kie la bela panoramo de la urbo disvolviĝas. Ni ankaŭ vidis ekspoziciojn dediĉitajn al la historio de Toruno. Poste ni vizitis la Etnografian Muzeon kun subĉiela muzeo en la urbocentro – gvidata de sinjorino Maria, esperantisto kaj samtempe longtempa laboranto de la muzeo kun vasta scio pri la eksponaĵoj kaj la historio. Posttagmeze ni individue vizitis elektitajn lokojn kaj objektojn de la urbo.
Vespere ni okazigis interesan renkontiĝon kun esperantisto el Toruno, kie ni interŝanĝis interesajn informojn pri la agado de ambaŭ kluboj.
En la tria tago ni vizitis: la Muzeon de Koperniko, la Muzeon de Historio de Toruno, la “Nevideblan Domon” (por la kuraĝuloj), kaj poste ni promenis trans la Pilsudski-ponto al la alia flanko de Vistulo al la observa turo kaj la ruinoj de la Dybów-kastelo.
En la lasta tago ni individue promenis tra la malnova Toruno, memorante agrablajn kaj interesajn momentojn. Malgraŭ tre riĉa programo, ĉiu trovis tempon por ripozo kun manĝaĵo kaj individua vizitado. Plenaj de neforgeseblaj spertoj, ni revenis per trajno al Krakovo. Ni longe memoros ĉi tiun bone organizitan kaj interesan ekskurson.
Barbara Połomska
